Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2015 roku powód Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. wniósł przeciwko pozwanemu P. E. pozew o zapłatę kwoty 41.274,75 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że strona pozwana oraz Bank (...) S.A. (poprzednio (...) Bank) zawarli w dniu 5 lutego 2010 roku umowę bankową o nr (...), na podstawie której strona pozwana otrzymała określoną w umowie kwotę pieniężną, jednocześnie zobowiązała się do jej zwrotu na warunkach precyzyjnie określonych w tejże umowie. Strona pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania. W dniu 25 czerwca 2013 roku Bank (...) S.A. zawarł z Prokura Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym umowę przelewu wierzytelności. Zadłużenie strony pozwanej, stanowiące wartość przedmiotu sporu, wynosi obecnie 41.274,75 zł w tym należność główna w wysokości 28.037,66 zł oraz skapitalizowane odsetki w wysokości 13.237,09 zł, na które składają się przejęte w drodze cesji wierzytelności odsetki wierzyciela pierwotnego naliczane zgodnie z postanowieniami umowy odpowiednio od niezapłaconej kwoty należności głównej wynikającej ze wskazanej wyżej umowy oraz odsetki ustawowe naliczone przez stronę powodową. Dowodem istnienia oraz obowiązku spełnienia świadczenia ciążącego na stronie pozwanej jest wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...) z dnia 9 listopada 2015 roku podpisany przez osobę upoważnioną do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym. Osnowa wyciągu dokładnie precyzuje źródło i rodzaj przysługującej powodowi wierzytelności wraz z potwierdzeniem dokonanej cesji.

Vide: pozew k. 4, 20, 22

W dniu 26 stycznia 2016 roku w sprawie o sygn. akt IX Nc 4524/15 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Gdańsk-Południe w Gdańsku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodny z żądaniem pozwu.

Vide: nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 26

W ustawowym terminie pozwany P. E. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 26 stycznia 2016 roku, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, powiększonych o 17 zł tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zaprzeczył, aby zawierał jakąkolwiek umowę z (...) Bank czy Bank (...) S.A. Powód nie przedstawił jakiegokolwiek dowodu, który potwierdzałby zawarcie takiej umowy. Wbrew twierdzeniom powoda pozwany nie otrzymał od wierzyciela pierwotnego wypowiedzenia umowy oraz wezwania do zapłaty wraz z informacją o możliwości przelewu wierzytelności na rzecz powoda. Ponadto pozwany nigdy nie otrzymał od powoda przedsądowego wezwania do zapłaty. Pozwany powołał się ponadto na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2011 roku (sygn. P1/10, Dz. U. z 25/07/2011 r., Nr 152, poz. 900), wskazując że wydruk w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nie stanowi dowodu istnienia wierzytelności pozwanego wobec strony powodowej, jej wysokości i wymagalności. Również treść umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 25 czerwca 2013 roku zawartej pomiędzy Bank (...) S.A. a powodem, w której znajduje się oświadczenie cedenta, że przedmiotem umowy są wierzytelności wymagalne, nie stanowi dowodu istnienia wierzytelności będącej przedmiotem umowy. Dalej pozwany wskazał, że w uzasadnieniu swojego żądania strona powodowa powołuje się na umowę bankową z Bank (...) S.A., od którego nabyła wierzytelność, a pozwanym. Do pozwu nie została jednak załączona rzeczona umowa (a jedynie jej fragment). Nie przedstawiono też żadnego innego dowodu, z którego wynikałoby, jaka cześć dochodzonej pozwem należności stanowi należność główną a jaka należność dochodzoną z tytułu odsetek, za jakie okresy strona powodowa domaga się spłaty tej należności, według jakich stóp procentowych odsetki zostały naliczone, ani też na jaki dzień roszczenie stało się wymagalne. Pozwany wskazał również, że złożony przez powoda wyciąg z umowy cesji nie jest dokumentem prywatnym potwierdzającym nabycie wierzytelności w stosunku do pozwanego. Na podstawie takiego wyciągu nie sposób ocenić ważności i skuteczności postanowień umowy przelewu i w konsekwencji nabycia wierzytelności przez powoda. Z daleko idącej ostrożności pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Roszczenie pierwotnego wierzyciela związane jest z prowadzeniem działalności gospodarczej, a zatem termin przedawnienia w niniejszej sprawie wynosi 3 lata. W ocenie pozwanego w przedmiotowej sprawie pozew został złożony po upływie 3-letniego terminu wymagalności roszczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 czerwca 2013 roku Bank (...) S.A. z siedzibą we W. zawarł z powodem Prokura Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym we W. umowę sprzedaży wierzytelności. W punkcie 16.6 ww. umowy strony postanowiły, że przejście na Nabywcę Portfela wraz z ewentualnymi Wekslami następuje, z zastrzeżeniem bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, pod warunkiem uiszczenia w całości Ceny K., o której mowa w punkcie 3.1 Umowy, w sposób określony w powołanym postanowieniu. Przejście Portfela na Nabywcę następuje z chwilą uznania rachunku bankowego Banku określonego w punkcie 13.3 umowy całą kwotą Ceny K..

W dniu 14 października 2015 roku Kancelaria (...). k. we W., działając w imieniu powoda, sporządziła pismo wzywające pozwanego do dobrowolnego uregulowania zobowiązania, które wynosi 41.114,97 zł.

W dniu 9 listopada 2015 roku powód wystawił W. z ksiąg Rachunkowych Funduszu Sekurytyzacyjnego i Ewidencji Analitycznej nr (...), w którym stwierdził, że w dniu 25 czerwca 2013 roku Prokura (...) z siedzibą we W. nabył od Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wierzytelność wobec dłużnika P. E.. Zobowiązanie dłużnika wynika z zawartej w dniu 5 lutego 2010 roku umowy kredytu. Wysokość zobowiązania wg stanu na dzień wystawienia wyciągu wynosiła łącznie 41.274,75 zł.

dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 25 czerwca 2013 roku k. 8-12v, wezwanie do zapłaty z dnia 14 października 2015 roku k. 14-15, wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego z dnia 9 listopada 2015 roku k. 7

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty prywatne, które podlegały ocenie w ramach wszechstronnej oceny całości zgromadzonego materiału dowodowego stosownie do dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Dokumentom prywatnym Sąd, w oparciu o art. 245 k.p.c., dał wiarę co do tego, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenie zawarte w dokumencie. Celem udowodnienia dochodzonych roszczeń powód przedłożył wyciąg z ksiąg funduszy inwestycyjnych. Moc dowodowa wyciągu z ksiąg funduszy inwestycyjnych podlegała ocenie przez pryzmat art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 1355 z późn. zm.). Na mocy art. 194 ust. 2 powołanej wyżej ustawy wyłączono w postępowaniu cywilnym moc prawną dokumentów urzędowych, o której mowa w art. 194 ust. 1, zgodnie z którym księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym mają moc prawną dokumentów urzędowych. Z tych względów przedłożone wyciągi z ksiąg funduszu inwestycyjnego podlegały ocenie wyłącznie jako dokumenty prywatne i stanowiły jedynie dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie tej treści. W żadnej natomiast mierze nie stanowiły dowodu twierdzeń w nich zawartych, tj. zgodnie z którymi powodowi miało przysługiwać względem pozwanego dochodzone roszczenie.

Powód praktycznie nie przedstawił żadnej dokumentacji celem udowodnienia dochodzonych roszczeń. Do pozwu nie została bowiem dołączona umowa zawarcia przez pozwanego z Bankiem (...) S.A. z siedzibą we W. (czy też (...) Bank) umowy kredytu. Nie sposób było również ustalić, kiedy rzekome roszczenie stało się względem pozwanego wymagalne, czy Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wypowiedział pozwanemu taką umowę, a tym bardziej jaka była wysokość zobowiązania pozwanego względem ww. Banku. Sąd oparł się również na umowie sprzedaży wierzytelności. Wprawdzie umowa ta pozwoliła Sądowi ustalić, że w istocie powód zawarł z Bankiem (...) S.A. we W. umowę cesji wierzytelności, niemniej osobną kwestią była ocena skutków tej umowy, o czym szerzej będzie mowa w dalszej części uzasadnienia. W niniejszej sprawie z uwagi na fakt zakwestionowania przez pozwanego powództwa zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, na powodzie spoczywał, stosowanie do dyspozycji art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c., ciężar dowodu wykazania zasadności powództwa. Jak to wynika z rozważań poczynionych w punktach poniżej, strona powodowa nie zdołała podołać ciężarowi dowodu.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że powód nie zdołał wykazać legitymacji czynnej do występowania w niniejszej sprawie w charakterze powoda. Wprawdzie powód przedłożył odpis Umowy Sprzedaży Wierzytelności z 25 czerwca 2013 roku, którą powód miał zawrzeć z Bankiem (...) S.A. z siedzibą we W. obejmującą wierzytelność dochodzoną w niniejszym postępowaniu, to nie mogła ona stanowić podstawy ustalenia, że faktycznie powód nabył dochodzoną wierzytelność. Przede wszystkim strony zastrzegły w punkcie 16.6 umowy, że przejście na Nabywcę Portfela wraz z ewentualnymi Wekslami następuje, z zastrzeżeniem bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, pod warunkiem uiszczenia w całości Ceny K., o której mowa w punkcie 3.1 Umowy, w sposób określony w powołanym postanowieniu. Przejście Portfela na Nabywcę następuje z chwilą uznania rachunku bankowego Banku określonego w punkcie 13.3 umowy całą kwotą Ceny K.. Zgodnie z art. 89 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego (warunek). Skoro zgodnie z omawianym postanowieniem Umowy Sprzedaży Wierzytelności przeniesienie tytułu prawnego do wierzytelności objętych umową było uzależnione od zapłaty ceny, to rolą powoda było udowodnienie spełnienia tego warunku. Wskazać bowiem należy, że dołożenie warunku zawieszającego wywołało stan zawieszenia – do chwili ziszczenia się warunku umowa przelewu wierzytelności nie wywołuje skutku rozporządzającego. Zaprzeczenie przez pozwanego powództwu zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, skutkowało obciążeniem powoda, zgodnie z art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c., ciężarem udowodnienia wszystkich okoliczności uzasadniających powództwo, w tym również wykazania ziszczenia się warunku zawieszającego zawartej umowy przelewu wierzytelności w postaci zapłaty ceny. Tymczasem strona powodowa nie przedstawiła żadnego dowodu na tę okoliczność, w konsekwencji czego Sąd orzekający nie znalazł podstaw do stwierdzenia wystąpienia skutku rozporządzającego Umowy Sprzedaży Wierzytelności. Wskazać należy, że już ta sama okoliczność uzasadniała oddalenie powództwa a contrario na zasadzie art. 509 § 2 k.c.

Niezależnie od tego, że strona powodowa nie wykazała ziszczenia się warunku zawieszającego przejścia uprawnień objętych Umową Sprzedaży Wierzytelności, to nie wykazała również faktu zawarcia przez pierwotnego wierzyciela umowy kredytu z pozwanym, jak również wysokości dochodzonego roszczenia – co pozwany zarzucił powodowi. Tymczasem powód w tym zakresie nie podjął żadnej inicjatywy dowodowej mimo spoczywającego na nim w tym zakresie ciężaru dowodu stosownie do dyspozycji art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c.

Wobec braku wykazania istnienia wierzytelności Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia. Zgodnie z art. 117 § 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko przysługuje roszczenie, może się uchylić od jego zaspokojenia. Innymi słowy, przesłanką konieczną warunkującą zasadność zarzutu przedawnienia jest istnienie wierzytelności, co zgodnie z wywodami zawartymi powyżej nie zostało wykazane.

Mając na uwadze powyższe rozważania, przyjąć należało, że powód uchybił jednej z podstawowych zasad postępowania cywilnego określonej w przepisie art. 6 k.c., a mianowicie obowiązkowi udowadniania faktów i twierdzeń przez stronę wywodzącą z tychże faktów skutki prawne. Zdaniem Sądu, niewątpliwie to rzeczą powoda było dążenie do zgromadzenia i przedstawienia Sądowi należytego rodzaju dowodów na poparcie żądania zawartego w pozwie. Dysponentami postępowania dowodowego są strony, tym samym Sąd nie jest odpowiedzialny za rezultat postępowania dowodowego. Zgodnie z przepisem art. 224 § 1 k.p.c. przewodniczący zamyka rozprawę po przeprowadzeniu dowodów i udzieleniu głosu stronom. Zadaniem Sądu jest rozstrzygnąć spór na podstawie zgromadzonego przez strony materiału dowodowego. Wskazana w zdaniu drugim przepisu art. 232 k.p.c. możliwość dopuszczenia dowodu z urzędu winna nadto mieć zastosowanie wyjątkowo i jedynie wówczas, gdy strona nie potrafi, ze względu na swoją nieporadność, udowodnić przedstawionych twierdzeń.

Rzeczą sądu w postępowaniu cywilnym nie jest dokonywanie jakichkolwiek czynności, mających na celu uzupełnienie lub wyjaśnienie twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Z przytoczonych przepisów wynika w sposób wyraźny nakaz dla strony, zwłaszcza wszczynającej postępowanie, że powinna w sposób aktywny dążyć do wykazania za pomocą odpowiednich środków dowodowych zasadności swoich twierdzeń. Podkreślić zaś należy, że powód jest podmiotem gospodarczym, od którego należy wymagać wyższych standardów także w zakresie dowodzenia swoich racji. Powód nie może przy tym przerzucać w tym zakresie ciężaru dowodu na pozwanego. Stanowisko pozwanego może się bowiem ograniczyć do samego zaprzeczenia okolicznościom podanym w pozwie, a to oznacza, że słuszność żądania tak co do zasady, jak i co do wysokości, winna zgodnie z regułami postępowania dowodowego wykazać strona powodowa. W tych okolicznościach brak było podstaw do podejmowania przez Sąd działań z urzędu.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd, działając na podstawie art. 509 § 2 k.c. a contrario w zw. z art. 6 k.c., orzekł jak w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu Sąd postanowił jak w punkcie II wyroku, na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. Powód przegrał proces w całości i dlatego był zobowiązany zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu, na które złożyła się kwota 2.400 zł z tytułu wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem, zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 roku, poz. 461 z późn. zm.). Sąd natomiast nie uwzględnił wniosku pozwanego o zwrot opłaty w wysokości 17 zł uiszczonej z tytułu udzielonego pełnomocnictwa procesowego z uwagi na niedołączenie dowodu uiszczenia tejże opłaty do akt niniejszej sprawy.

Sygn. akt IX C 945/18

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w rep. C i kontrolce wniosków o uzasadnienie;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda;

3.  akta przedłożyć z wpływem lub za 21 dni wraz z zpo.

G., dnia 19 października 2018 rokuSSR Anna Mejka