Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 maja 2016 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku IV Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Sobiech

Protokolant: Weronika Potorska

po rozpoznaniu w dniu 09 maja 2016 roku w Gdańsku

na rozprawie

sprawy

z powództwa M. T.

przeciwko małoletniej A. T. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową E. T. (1)

o uchylenie alimentów i o obniżenie alimentów

1.  oddala powództwo,

2.  kosztami postępowania obciąża powoda, uznając je za uiszczone w całości.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 lutego 2014 r., nadanym w dniu 22 lutego 2014 roku powód M. T. wystąpił o obniżenie alim

entów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27 stycznia 2011 roku w sprawie II C 806/09, na rzecz małoletniej A. T. z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 250 zł miesięcznie.

Wraz z pozwem powód wniósł o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika S. P..

W uzasadnieniu swojego żądana powód podał, że nie stać go na płacenie alimentów w wysokości 600 zł, obecnie nie przebywa już – jak wcześniej - poza granicami kraju. Powód szuka pracy w Polsce. Utrzymuje się dzięki wsparciu rodziny. Żona powoda pracuje, osiąga wynagrodzenie w wysokości 1.100 zł miesięcznie. Sytuacja małoletniej pozwanej jest dobra, powód interesuje się nią, ma z nią kontakt telefoniczny, pomimo, iż kontakt jest utrudniany przez matkę małoletniej i jej obecnego partnera. Powód, w czasie gdy pracował za granicą uczestniczył w kosztach utrzymania pozwanej, organizował jej atrakcyjnie czas, kupował prezenty, przekazywał pieniądze. Powód podał, że matka dziecka została pozbawiona praw rodzicielskich. Wobec pozwanej i został ustanowiony dla niej kurator.

pozew – k. 77-80

Postanowieniem z dnia 21 maja 2014 roku Sąd oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia.

postanowienie – k. 92-93

W dniu 2 września 2014 roku przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej złożyła odpowiedź na pozew.

Wskazano w niej, iż powód od początku listopada 2012 roku do chwili obecnej nie płaci alimentów na rzecz małoletniej. Powód od początku kariery zawodowej prowadził własną działalność gospodarczą w sektorze usług remontowo-budowlanych. Z powodu problemów finansowych powód wyjechał do Holandii na okres siedmiu miesięcy. Po powrocie pracował dorywczo. Powód miał liczne długi, których nie spłacał, żył rozrzutnie, nie brał udziału w finansowaniu potrzeb rodziny. Matka małoletniej wskazała, że samochód który pozostawił jej były mąż spłaca w ratach do dnia dzisiejszego. Taka sama sytuacja ma miejsce w przypadku rzekomego ufundowania remontu i wyposażenia mieszkania przez powoda – w rzeczywistości zaciągnięto na ten cel kredyty, które matka małoletniej dalej spłaca. Kredytobiorcą była babcia macierzysta małoletniej pozwanej i to jej matka przekazuje pieniądze na spłatę. Małoletnia ma 16 lat i jej potrzebny wzrosły. Miesięczne koszty jej utrzymania oceniono następująco: bilet miesięczny - 46 zł x 10 miesięcy, ubezpieczenie – 35 zł rocznie, komitet rodzicielski – 50 zł rocznie, doładowanie telefonu 40 zł miesięcznie, nowy telefon na raty – 47 zł x 24 miesiące, książki 400 zł rocznie, przybory szkolne – 150 zł rocznie, plecak 100 zł rocznie, buty do szkoły – 150 zł rocznie, ubiór na WF – 60 zł rocznie, spodnie 50 zł rocznie, kurtka – 120 zł rocznie, sweter/bluza – 80 zł rocznie, wyżywienie – 300 zł miesięcznie, środki kosmetyczne – 70 zł rocznie, proszek do prania – 30 zł co 3 miesiące, strój kąpielowy 100 zł rocznie. Ojciec małoletniej przekazał kwotę 2.000 zł na aparat ortodontyczny dla córki, zaś matka sponsorowała wizyty u ortodonty. Ostatni raz małoletnia widziała ojca w 2013 roku, nie wspomina ona dobrze spotkać z ojcem.

odpowiedź na pozew – k. 111-115

Na rozprawie w dniu 09 października 2014 roku powód sprecyzował swoje żądanie i wniósł o uchylnie alimentów za okres od 01 listopada 2011 roku do 31 grudnia 2013 roku oraz o obniżenie alimentów od 01 stycznia 2014 r. do kwoty po 250 zł miesięcznie.

protokół rozprawy z dnia 09.10.2014 r. k. 147.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sąd Okręgowego w Gdańsku z dnia 27 stycznia 2011 roku w sprawie II C 806/09 rozwiązano związek małżeński M. T. oraz E. T. (1). Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką stron A. T. powierzono matce, ograniczając władzę rodzicielką M. T. do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka takich jak wybór szkoły, zawodu, sposobu leczenia. Kosztami utrzymania i wychowania małoletniej obciążono rodziców małoletniej ustalając udział M. T. na kwotę 600 zł miesięcznie.

W dacie orzekania przez Sąd Okręgowy małoletnia miała 12 lat, była uczennicą klasy V szkoły podstawowej. Matka małoletniej oceniała koszt utrzymania córki na kwotę ok. 1.500 zł miesięcznie. Powód łożył na utrzymanie małoletniej dobrowolnie kwotę po 500 zł miesięcznie.

Matka małoletniej zatrudniona była w sklepie spożywczym i zarabiała ok. 1.700 zł miesięcznie.

Pozwany za granicę wyjechał w 2005 roku w celach zarobkowych. Na czas wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w Gdańsku przebywał w Holandii, gdzie pracował. Zamieszkiwał za granicą sam, wynajmował mieszkanie, za które płacił ok. 600 EUR. Dodatkowo z ubezpieczenie płacił ok. 130 EUR miesięcznie. Jego dochód kształtował się na poziomie ok. 1.200-1.500 EUR miesięcznie. Pozwany utrzymywał kontakty telefoniczne z córką. Co 2,5-3 miesiące przyjeżdżał do kraju i wówczas spotykał się z córką, zabierał ją na zakupy. Przekazał pieniądze na aparat ortodontyczny, na zakup laptopa, kupił jej rolki.

/dowód: akta sprawy II C806/09 Sądu Okręgowego w Gdańsku, w tym wyrok– k. 112, protokół k. 105-111 /.

Obecnie powód M. T. ma 46 lat. Z zawodu jest monterem stolarstwa wyposażenia okrętowego. Pracował w zawodzie stolarza, malarza-piaskarza oraz jako pracownik ogólnobudowlany.

Powód jeszcze w trakcie małżeństwa z matką małoletniej wyjeżdżał do Holandii w celach zarobkowych. Łącznie pracował tam przez około 9 lat. Na stałe do Polski powrócił 29 listopadzie 2012 roku, w dniu 21 grudnia 2012 r. zawarł związek małżeński z B. T..

Po powrocie do kraju powód nie był zatrudniony.

W dniu 10 kwietnia 2013 roku złamał rękę i był na zwolnieniu lekarskim do 16 lipca 2013 roku. Potem był poddawany rehabilitacji. W tym czasie powód nie pracował.

Decyzją Prezydenta Miasta G. z dnia 10 kwietnia 2013 roku powoda M. T. uznano za osobę bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Powód zarejestrowany był jako osoba bezrobotna do 14 lipca 2013 roku.

Powód M. T. od 4 czerwca 2014 roku świadczył usługi w zakresie ochrony osób na terenie województwa (...) dla firmy (...) Sp. z.o.o.” na zasadzie umowy zlecenia zawartej w dniu 4 czerwca 2014 roku do 31 maja 2017 roku. Średnie wynagrodzenie (z trzech miesięcy - od lipca do września 2014 roku) wynosiło 1.545,32 zł. Ponadto powód w ramach usługi zlecenia świadczył usługi ochrony na rzecz firmy (...) Sp. z.o.o.” w okresie od 23 sierpnia 2013 roku do 30 kwietnia 2014 roku. We wskazanym okresie osiągnął wynagrodzenie w wysokości 15.990,304 zł.

W 2013 roku powód osiągnął dochód w wysokości 4.505,80 zł – co wykazał w urzędzie skarbowym jako dochód z działalności wykonywanej osobiście. Jego małżonka wykazała wówczas, iż osiągnęła dochód w wysokości 8.640,13 zł.

W kwietniu 2015 roku powód doznał urazu stawu skokowego i złamania kostki bocznej podczas schodzenia ze schodów. Powodowi założono but gipsowy.

W skład kosztów utrzymania powoda w 2013 roku wchodziły między innymi koszty związane z utrzymaniem mieszkania takie jak: czynsz – ok. 380 zł, energia – ok. 50 zł, gaz ok. 36 zł, telefon – ok. 40 zł. W kwietniu 2015 roku, kiedy to powód zamieszkiwał już sam koszty związane z wynajmowaniem mieszkania wynosiły około 1.100 zł miesięcznie. Mieszkanie było wówczas zadłużone na rzecz wspólnoty na kwotę ok. 2.000 zł.

Powód znajduje się pod opieką psychologa, psychiatry, leczy się na nadciśnienie tętnicze. Koszt zakupu leków to kwota 70 zł, usprawiedliwione wydatki powoda za wyjątkiem kosztów utrzymania mieszkania to kwota ok. 400 zł miesięcznie.

W okresie od 8 grudnia 2014 r. do 17 grudnia 2014 roku powód był hospitalizowany z powodu marskości wątroby, zapalenia śluzówki żołądka i dwunastnicy, zespołu abstynencyjnego. Do szpitala został przyjęty po ciągu alkoholowym z powodu żółtaczki. Po zakończonej hospitalizacji zalecono powodowi m.in. całkowity zakaz spożywania alkoholu, podjęcie terapii odwykowej, opiekę w poradni zdrowia psychicznego.

W sierpniu 2012 roku powód zaciągnął pożyczkę w (...) S.A. na kwotę 2.943,49 zł. W listopadzie 2014 roku ponownie zaciągnął pożyczkę, w wysokości 2.896,58 zł.

Powód nie widuje się z córką. Ma z nią sporadyczny kontakt telefoniczny.

/okoliczności bezsporne ponadto dowód: zeznania M. T. – k. 147-148, 173-175; wynik RTG – k. 13,27; zaświadczenie lekarskie – k. 14,35; skierowania do poradni specjalistycznej – k. 15,19; faktura – k. 20-23; potwierdzenie zapłaty – k. 24; umowa pożyczki – k. 25,186-187; wynik badania – k. 28; wyliczenie opłaty do wspólnoty mieszkaniowej – k. 29; historia choroby – k. 30-31, 38; zwolnienie lekarskie – k. 32; karta rejestracyjna bezrobotnego; dane wizyty – k. 36-37; informacja z PUP – k. 109; zaświadczenie – k. 133; zeznanie podatkowe – k. 134-139; zaświadczenie – k. 141,143;; historia choroby – k. 181;skierowanie do poradni – k. 182; wyniki badania – k. 189; karta informacyjna leczenia – k. 184-185/

Powód zamieszkiwał wraz z żoną B. T. w W. od 2011 roku. U żony powoda rozpoznano w 2014 roku rozsianą chorobę nowotworową. Usunięto jej guza piersi . Żona powoda zmarła w dniu 29 listopada 2014 roku.

Decyzją ZUS z dnia 6 lutego 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał powodowi rentę rodziną od 1 stycznia 2015 roku do 30 listopada 2015 roku w kwocie 844,45 brutto, to jest 728,45 zł netto, nadto za okres od 1 stycznia 2015 roku do 28 lutego 2015 roku przekazano powodowi kwotę 1409,90 zł celem wyrównania.

/dowód: karta informacyjna leczenia – k. 129-130; wyniki badania – k. 131; odpis skrócony aktu zgonu kopia – k. 170; odpis skrócony aktu małżeństwa kopia – k. 177; protokół z rozprawy z dnia 9 kwietnia 2015 roku – k. 174/.

Małoletnia A. T. ma obecnie 17 lat. Zamieszkuje wraz z matką E. T. (1) jej partnerem oraz ich wspólną córką. Jest uczennicą klasy pierwszej w liceum ogólnokształcącym.

W skład kosztów utrzymania małoletnich wchodzą między innymi koszty związane z utrzymaniem mieszkania takie jak: czynsz, prąd, TV, internet. Dodatkowe koszty utrzymania małoletniej to m.in.: wyżywienie – ok. 350 zł, środki czystości – ok. 50 zł, odzież – ok. 100 zł, bilet miesięczny – 43 zł, podręczniki szkolne – ok. 13 zł (150 zł rocznie), komitet rodzicielski – 5 zł, ubezpieczenie – 23 zł, rozrywka – ok. 100 zł, leki – ok. 20 zł (50 zł co 2, 3 miesiące), okulary – 10 zł (240 zł na dwa lata). Łączny koszt utrzymania małoletniej wynosi ok. 1.100 zł miesięcznie.

/dowód: zeznania E. T. (1) – k. 247/

Matka małoletniej E. T. (1) ma 43 lata. Poza małoletnią pozwaną E. T. (1) ma na utrzymaniu córkę pochodzącą z nowego związku.

E. T. (1) zatrudniona jest w sklepie (...), osiąga wynagrodzenie w wysokości ok. 2.000 zł netto miesięcznie. W 2013 roku matka małoletniej osiągnęła dochód w wysokości 23.632,53 zł. W 2014 roku zaś jej dochód wyniósł 29.857,92 zł.

Partner matki małoletniej zarabia około 5.000 zł miesięcznie. W maju 2013 roku dokonał on zakupu mieszkania – na kredyt, w którym to zamieszkuje wraz z E. T. (2) oraz córką.

/dowód: zeznanie podatkowe – k. 118-128; zeznania E. T. (2) – k. 148,248; deklaracja podatkowa – k. 207-209/

Powiatowy Urząd Pracy w G. od 1 stycznia 2014 roku do 18 sierpnia 2014 roku dysponował ofertami pracy dla osób w zawodzie stolarza – z wynagrodzeniem od 1.680 zł do 2.500 zł brutto miesięcznie, w zawodzie malarz-piaskarz – z wynagrodzeniem do 1.680 zł do 2.600 zł miesięcznie oraz dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem od 1.680 zł do 2.100 zł brutto miesięcznie.

Urząd Pracy miasta W. w okresie od 1 stycznia 2014 roku do 12 sierpnia 2014 roku dysponował ofertami pracy dla pracownika budowlanego z wynagrodzeniem od 900 zł do 1.100 zł brutto na ½ etatu lub z wynagrodzeniem od 1.700 zł do 2.700 zł brutto na pełen etat, a także z wynagrodzeniem 10 zł brutto za godzinę. Ponadto Urząd posiadał oferty pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem nie niższym niż 1.680 zł brutto miesięcznie.

Ponadto w okresie od listopada do 31 grudnia 2011 roku dla robotnika budowlanego z wynagrodzeniem 1386 - 1700 zł/m-c brutto oraz ze stawką godzinową 13 zł brutto; dla stolarza budowlanego z wynagrodzeniem od 1500 zł/m-c brutto do 4000 zł/m-c brutto oraz ze stawką godzinową 50 zł brutto; dla stolarza z wynagrodzeniem od 1400 zł/m-c brutto do 3000 zł/m-c brutto oraz ze stawkami godzinowymi 10 -15 zł brutto; dla malarza konstrukcji i wyrobów metalowych ze znajomością języka rosyjskiego i wynagrodzeniem 2800 zł/m-c brutto; dla malarza piaskarza z wynagrodzeniem 2000 zł/m-c brutto; dla piaskarza konstrukcji stalowych ze stawką godzinową 15 zł brutto; dla pracownika ochrony bez licencji z wynagrodzeniem 1386 - 1500 zł/m-c brutto oraz 1100 zł/m-c netto; licznymi ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych i bez wyuczonego zawodu z wynagrodzeniem nie niższym niż 1386 zł/m-c brutto;

- w 2012r. dla robotnika budowlanego (praca na terenie UE) z wynagrodzeniem 3000 zł/m-c brutto oraz ze stawką godzinową 11 zł. brutto; dla pracownika ochrony bez licencji z wynagrodzeniem 1500 zł/m-c brutto oraz ze stawką godzinową 5,5 - 10,69 zł brutto; licznymi ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych i bez wyuczonego zawodu z wynagrodzeniem nie niższym niż 1500 zł/m-c brutto;

- w 2013r. dla pracownika budowlanego z wynagrodzeniem 1800 - 3000 zł/m-c brutto oraz ze stawką 14 zł brutto, dla robotnika budowlanego z wynagrodzeniem 1600 - 2000 zł/m-c brutto oraz ze stawką godzinową 9 - 14 zł brutto; dla pracownika ochrony z wynagrodzeniem 1600 - 2500 zł/m-c brutto oraz ze stawką godzinową 4,50 - 9 zł brutto; licznymi ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych bez wyuczonego zawodu z wynagrodzeniem nie niższym niż 1600 zł/m-c brutto;

- w 2014r. dla pracownika budowlanego z wynagrodzeniem 1680 - 3500 zł/m-c brutto oraz ze stawką 11- 16 zł brutto, dla robotnika budowlanego o wynagrodzeniem 1680 -2000 zł/m-c brutto oraz ze stawką godzinową 10 - 15 zł brutto; dla pracownika ochrony z wynagrodzeniem 1680 - 2500 zł/m-c brutto, wynagrodzeniem 1200 zł/m-c brutto - praca tylko w weekendy i dni wolne od pracy oraz ze stawką godzinową 7,50 - 11 zł brutto; licznymi ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowy, i bez wyuczonego zawodu z wynagrodzeniem nie niższym niż 1680 zł/m-c brutto.

Urząd Pracy dla miasta W. w okresie od 15 grudnia 2014 roku do 10 marca 2016 roku dysponował ofertami pracy w zawodzie: stolarz budowlany (10 ofert) z wynagrodzeniem 1.100 zł/m-c brutto za ½ etatu i od 1.680 do 2.500 zł/m-c brutto za pełny etat; stolarz (16 ofert) z wynagrodzeniem od 875 zł/m-c brutto do 1.000 zł/m-c brutto za ½ etatu i od 1.680 zł do 8.000 zł/m-c brutto za cały etat; malarz-piaskarz (1 oferta) z wynagrodzeniem 8.000 zł/m-c brutto za cały etat.

/dowód: informacja z PUP – k. 109,116,163,243/

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na postawie zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego. Sąd oparł się na dokumentach urzędowych załączonych do akt sprawy oraz na przedstawionych mu dokumentach prywatnych. Dowodom w postaci dokumentów urzędowych Sąd dał wiarę co do tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), zaś dokumentom prywatnym wyłącznie co do tego, że osoba podpisana na dokumencie złożyła oświadczenie zawarte w jego treści (art. 245 k.p.c.).

W tym miejscu należy zaznaczyć, że materiał dowodowy obejmujący dowody obiektywne w postaci dokumentów został uznany za wiarygodny w zakresie tych dokumentów, które zostały wymienione w części uzasadnienia obejmującej ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd. Albowiem dokumenty te pozostawały wzajemnie spójne, zgodne z doświadczeniem życiowym, a przede wszystkim ich wiarygodności strona przeciwna nie kwestionowała.

W toku postępowania pozyskano również dowód z zeznań E. T. (1) oraz M. T., słuchanych w trybie art. 303 k.p.c. i art. 304 k.p.c.

Sąd uznał przedmiotowe zeznania za wiarygodne w części, w której pokrywały się ona ze zgromadzonym materiałem dowodowym, wymieniony w treści uzasadnienia oraz nie budziły wątpliwości Sądu. Wobec powyższego Sąd rzeczone dowody uznał za wiarygodne w przeważającej części i jako takie poczynił podstawą wydanego rozstrzygnięcia.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowił przepis art. 138 k.r.o. Zgodnie ze wskazanym przepisem w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Rozstrzygnięcie o żądaniu pozwu wymagało więc zbadania, czy doszło do „zmiany stosunków”, o której mowa w przywołanym przepisie. Zatem sąd obowiązany był porównać stan istniejący w dacie uprawomocnienia się poprzedniego orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego ze stanem istniejącym w dacie orzekania w niniejszej sprawie.

Przesłankę „zmiany stosunków”, o której mowa w art. 138 k.r.o., należy interpretować przy uwzględnieniu art. 133 k.r.o. i art. 135 k.r.o. Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy przy tym od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (por. art. 135 § 1 k.r.o.).

W doktrynie ugruntowało się stanowisko, że aby art. 138 k.r.o. mógł znaleźć zastosowanie, nie muszą wystąpić równocześnie zmiany w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i zmiany w zakresie zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (por. H. Haak, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Obowiązek alimentacyjny, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania „Dom Organizatora”, Toruń 1995, s. 140).

Powództwo o zmianę przewidziane w art. 138 k.r.o. wchodzi w grę w razie zmiany stosunków. Przez pojęcie „stosunków” w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu (np. art. 133 k.r.o. i art. 135 k.r.o.). Zatem zmiana „stosunków” tak pojmowanych, bez potrzeby zajmowania się zagadnieniami szczególnymi, jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1974 roku w sprawie o sygn. akt II CO 9/74, LEX nr 7560)

Nie każda zatem zmiana stosunków w przywołanym powyżej rozumieniu uzasadnia roszczenie o obniżenie alimentów. Żądanie oparte o art. 138 k.r.o. może być skuteczne dopiero wówczas, gdy zostanie stwierdzone, że z uwagi na zmianę okoliczności tak zmienił się zakres usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, że niezbędne jest wyznaczenie nowego zakresu zobowiązania alimentacyjnego.

Ponadto, w wypadku alimentów zasądzonych przez sąd – lub ustalonych ugodą sądową, podstawą powództwa z art. 138 k.r.o. mogłaby być tylko zmiana stosunków, o ile zmiana taka nastąpiłaby po uprawomocnieniu się wyroku, którym zasądzono na rzecz osoby uprawnionej alimenty – lub uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania wydanego na skutek zawarcia przez strony ugody przed sądem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie o sygn. akt I CKN 274/99, LEX nr 327915).

Powództwo M. T. opierało się na twierdzeniu, że od czasu, gdy jego obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej pozwanej został ustalony, możliwości zarobkowe obowiązanego zmniejszyły się, a w okresie do od 1 listopada 2011 roku do 31 grudnia 2013 roku w ogóle ich nie było. Powód wskazywał, iż z uwagi na jego problemy zdrowotne – złamania/skręcenia jakich doznawał, nie był w stanie wykonywać swojego obowiązku alimentacyjnego.

Uprzedzając ocenę twierdzeń strony powodowej warto w tym miejscu dla porządku podać, że również dla Sądu nie było wątpliwości, że usprawiedliwione potrzeby pozwanej – porównując ze styczniem 2011 roku – z cała pewnością nie zmniejszyły się.

Wobec powyższego, przy uwzględnieniu uwag poczynionych powyżej a dotyczących zakresu obowiązku dowodowego stron w procesie, stwierdzić należy, że choć powód swoje twierdzenia winien był udowodnić, z tego obowiązku powód nie wywiązał się.

Powód wskazywał, że u podstaw pogorszenia się jego sytuacji zarobkowej stały problemy zdrowotne uniemożliwiające mu podjęcie zatrudnienia.

Należy zwrócić uwagę, że powód nie przedłożył żadnego dowodu, na którego podstawie jego twierdzenia, by z przyczyn zdrowotnych nie było dla niego możliwe podjęcie zatrudnienia, można by uznać za polegające na prawdzie. Nie posiada on orzeczenia o trwałej niezdolności do pracy, a wypadkowe sytuacje – polegające na czasowej niezdolności do pracy z powodu urazów jaki doznał – nie są okolicznością uzasadniającą zarówno obniżenie, jak i uchylenie alimentów. Brak w aktach sprawy dowodu, by choć przez pewien czas trwania niniejszego procesu podjęcie zatrudnienia przez powoda nie było możliwe. Za taki dowód nie można bowiem uznać skierowania na badania czy zaświadczenia, albowiem te mogą wskazywać jedynie na okoliczność, że powód miał problemy ze zdrowiem. Nie wynika z nich jednak, by powód był niezdolny do podejmowania działalności zarobkowej. Co więcej powód, na co sam wskazywał, podejmować zatrudnienie także po wyleczeniu urazów.

Sąd, oceniając przesłankę możliwości zarobkowych i majątkowych powoda, zwrócił uwagę na następujące okoliczności.

Po pierwsze, Sąd odnotował, iż powód nie wykorzystuje swoich możliwości zarobkowych w pełni. W oparciu o wyszczególnione także w uzasadnieniu oferty pracy oferowane przez Powiatowe Urzędy Pracy, powód miał możliwość podejmowania zatrudnienia. Jego doświadczenie zawodowe oraz kwalifikacje pozwalają mu za podejmowanie zatrudniania w wynagrodzeniem w granicach co najmniej 2.000-2.500 zł. Nadto wskazać należy, i powód przez wiele lat przebywał za granicą gdzie pracował. Wskazać należy, iż przy rozsądnym gospodarowaniu powód winien zgromadzić pewne oszczędności. Dodatkowo decyzją ZUS z dnia 6 lutego 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał powodowi rentę rodziną od 1 stycznia 2015 roku do 30 listopada 2015 roku w kwocie 844,45 brutto, to jest 728,45 zł netto, nadto za okres od 1 stycznia 2015 roku do 28 lutego 2015 roku przekazano powodowi kwotę 1409,90 zł celem wyrównania. Należy jednakże podkreślić, że fakt uzyskania renty rodzinnej jest wyłącznie decyzją powoda, która nie może obciążać małoletniej pozwanej. Decydując się na wystąpienie do ZUS z wnioskiem o przyznanie renty rodzinnej, która znacznie odbiega od wysokości dochodu w granicach możliwości powoda miał on świadomość obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniej pozwanej. Nie ma w ocenie Sądu żadnych obiektywnych przesłanek uzasadniających twierdzenie, że powód nie może pracować. Tymi przesłankami nie są okresowe problemy zdrowotne, a także problemy zdrowotne wynikające z nadużywania alkoholu.

Po drugie, wskazania powoda, na co zwrócono już powyżej uwagę, odnośnie niemożliwości zadośćuczynienia obowiązkowi alimentacyjnemu w okresie leczenia z powodu doznanych urazów nie mogą zasługiwać na uwzględnienie. Przebywanie na zwolnieniu lekarskim czy też czasowa niemożność wykonywania zawody z powodu takich urazów nie jest okolicznością wykluczającą obowiązek alimentacyjny. Niezależnie od osobistych urazów zobowiązanego trwał on nadal, a wszelkie potrzeby dziecka winny być w tym czasie w dalszym ciągu zaspokajane.

Po trzecie, powód wskazywał, iż sytuacja małoletniej jest na tyle dobra, że jego obowiązek alimentacyjny winien ulec zmniejszeniu. W ocenie Sądu powód nie wykazał podnoszonych przez siebie twierdzeń w tym przedmiocie. Pozwana ma obecnie 17 lat. Kontynuuje naukę w Liceum Ogólnokształcącym. Od czasu ostatniego orzekania w sprawie wysokości alimentów należnych na rzecz małoletniej minęło 5 lat. Małoletnia miała wówczas 12 lat, uczęszczała do szkoły podstawowej. Mając na uwadze zasady doświadczenia życiowego wskazać należy, iż wiadomym jest fakt, że dziecko w wieku 12 lat wymaga mniejszych nakładów finansowych, niż dziecko mające 17 lat, przygotowujące się do obrania drogi życiowej, wymagające zazwyczaj większych nakładów finansowych związanych z procesem edukacji. Powódka nie jest więc w stanie samodzielnie się utrzymać i jest w związku z tym na wyłącznym utrzymaniu rodziców. Wskazać należy, iż zgodnie przyjętym w orzecznictwie poglądem nawet po ukończeniu pełnoletniości dziecko ma prawo uczyć się dalej. Na rodzicach ciąży wówczas obowiązek dalszego dostarczania mu alimentów, aby w ten sposób umożliwić dziecku zdobycie wykształcenia stosownego do jego uzdolnień, a również wykształcenia wyższego. W ten sposób o obowiązkach rodziców w stosunku do pełnoletniego dziecka wypowiedział się Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 17 grudnia 1976 r. w sprawie sygn. akt III CRN 280/76.

Ponadto, co istotne w niniejszej sprawie, to na matce małoletniej ciąży przede wszystkim ciężar związany z wychowywaniu małoletniej. Kontakt powoda z córką jest znikomy, trudno powiedzieć o czynnym udziale powoda w wychowaniu córki. Obowiązek alimentacyjny obciąża oboje rodziców. Jednak stosownie do art. 135 § 2 k.r.o. wykonanie obowiązku względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (…) może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Zatem matka powódki w dużej mierze realizuje spoczywający na niej obowiązek alimentacyjny poprzez sprawowanie osobistej opieki nad małoletnią.

Sytuacja małoletniej istotnie uległa nieznacznej poprawie z uwagi na fakt zamieszkiwania wraz z matką, jej obecnym partnerem oraz przyrodnią siostrą. Jednakże to na ojcu małoletniej spoczywa częściowy ciężar utrzymania pozwanej, nie zaś na nowym partnerze matki pozwanej.

Nawiązując do przesłanki zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o. trzeba podkreślić, że ów możliwości zarobkowe zobowiązanego nie zawsze mogą być utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. W judykaturze zostało wyjaśnione, że przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swego majątku, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, zakres potrzeb dziecka, które powinny być zaspokajane przez rodziców, wyznacza treść art. 96 k.r.o. Stosownie do dyrektywy zawartej w tym przepisie, rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych jak i duchowych, a także środki wychowania według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie zawodowe i podstawowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji. Najszerszy zakres usprawiedliwionych potrzeb przysługuje dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Przyjmuje się, że ten zakres powinien być ustalony w taki sposób, aby w razie zaspokojenia stopa życiowa dziecka była taka sama jak stopa życiowa rodziców. Sąd Najwyższy podkreślił, że zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich sami żyją.

Przy okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy Sąd nie widzi podstaw, by podzielić argumenty powoda, że nie ma on możliwości, by realizować obowiązek alimentacyjny wobec pozwanej w ustalonej dotychczas wysokości. Nie ma żadnych dowodów potwierdzających całkowity brak możliwości zarobkowych powoda w okresie od 01 listopada 2011 roku do dnia poprzedzającego złamanie ręki w dniu 10.04.2013 r. Nie można podzielić stanowiska powoda, że nie miał pracy w tym czasie, a więc nie miał żadnych możliwości zarobkowych. Należy podkreślić, że powód przyjechał do kraju dopiero w listopadzie 2012 roku, a wcześniej pracował w Holandii, trudno więc w tym zakresie podzielić argumentację powoda, że pracując w Holandii nie miał żadnych możliwości zarobkowych.

Ponadto, warto w tym miejscu podnieść, że podstawą do zmiany zakresu obowiązku alimentacyjnego, stosownie do art. 138 k.r.o., jest zmiana stosunków. Odnosząc się do okoliczności niniejszej sprawy – zmiana będąca podstawą do uwzględnienia żądania powoda musiałaby polegać na pogorszeniu się możliwości zarobkowych powoda. Tymczasem okoliczności, na które powód się powołuje, nie są w ocenie Sądu wpływającymi na zasadność jego żądania.

Podsumowując powód w ocenie Sądu nie wykazał zasadności swojego żądania i na podstawie art. 138 k.r.o. a contrario w zw. z art. 135 § 1 k.r.o., orzeczono jak w sentencji postanowienia.