Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2018 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Tomasz Jabłoński

Protokolant: Artur Pokojski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 14 września i 23 listopada 2017 roku oraz 22 lutego 2018 roku sprawy

Z. L. (1), syna L. i B. z domu Ł.,

urodzonego (...) w P.,

oskarżonego o to, że:

1.  w dniu 03-06-2016 r. w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy VII Wydziale Pracy i Ubezpieczeń Społecznych użył jako autentyczny przerobiony przez siebie poprzez skreślenie słów „może stawić się w dniu” dokument w postaci datowanego 31-05-2016 r. zaświadczenia nr 07/2016 r. lekarza neurologa M. K. stwierdzającego niezdolność Z. L. (2) do stawiennictwa w/wymienionego Sądu na rozprawę w dniu 07-06-2016 r. do sprawy sygn. akt VII Po 1/16,

tj. o czyn z art. 270 §1 k.k.,

2.  w dniu 08-06-2016 r. w Sądzie Rejonowym Gdańsk-Południe VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych użył jako autentyczny przerobiony przez siebie poprzez skreślenie słów „może stawić się w dniu” dokument w postaci datowanego 31-05-2016 r. zaświadczenia nr 08/2016 r. lekarza neurologa M. K. stwierdzającego niezdolność Z. L. (2) do stawiennictwa w/wymienionego Sądu na rozprawę w dniu 13-06-2016 r. do sprawy sygn. akt VI P 371/15,

tj. o czyn z art. 270 §1 k.k.,

I.  ustalając, że oskarżony dopuścił się czynów zarzucanych mu aktem oskarżenia kwalifikowanych z art. 270 §1 k.k. i uznając, że społeczna szkodliwość tych czynów oraz stopień winy oskarżonego nie są znaczne na podstawie art. 66 §1 k.k., art. 67 §1 k.k. warunkowo umarza postępowanie o te czyny na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata;

II.  na podstawie art. 67 §3 k.k. orzeka wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 1.000 zł (tysiąc złotych);

III.  na podstawie art. 627 k.p.k., art. 629 k.p.k. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 269,33 zł (dwieście sześćdziesiąt dziewięć złotych trzydzieści trzy grosze) tytułem kosztów sądowych, w tym opłata w kwocie 100 zł (sto złotych).

Sygn. akt II K 361/17

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31 maja 2016 roku do lekarza sądowego (neurologa) M. K. zgłosił się Z. L. (1). Na podstawie przedłożonych dokumentów oraz przeprowadzonego osobiście badań lekarz ten stwierdził, że badany jest zdolny do stawiennictwa:

- przed Sądem Rejonowym Gdańsk-Południe w Gdańsku VI. Wydziałem Pracy i Ubezpieczeń społecznych w dniu 13 czerwca 2016 roku,

- przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy VII. Wydziałem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 7 czerwca 2016 roku.

Z. L. (1) zakwestionował powyższe ustalenie lekarza. M. K. wydał badanemu wypisane i podpisane druki zaświadczeń nr (...) (do sprawy VII Po 1/16 Sądu Rejonowego w Bydgoszczy) i (...) (do sprawy VI P 371/15 Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku). Na skutek nieuwagi na obu drukach zaświadczeń nie dokonał przed wydaniem skreślenia jednej z pozycji w zapisie: „ może stawić się w dniu /nie może stawić się w dniu”. Nie wpisał także daty końcowej niezdolności do stawiennictwa w sądzie (element obowiązkowy).

Jeszcze tego samego dnia M. K. przeglądając kopię wydanego zwolnienia zorientował się, że nie na drukach zaświadczenia nie zakreślił żadnej ze wskazanych pozycji. Ponadto przesłał w tym samym dniu do Oddziału Administracyjnego Sądu Okręgowego w Gdańsku wiadomość e-mail zawierającą informację, że w dniu 31 marca 2016 roku uznał Z. L. (1) za zdolnego do stawiennictwa w sprawach:

- VI P 371/15 Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku w dniu 13 czerwca 2016 roku

- VII Po 1/16 Sądu Rejonowego w Bydgoszczy dniu 7 czerwca 2016 roku.

W nieustalonej bliżej dacie nie wcześniej 31 maja i nie później niż 3 czerwca 2016 roku Z. L. (1) przerobił otrzymane zaświadczenie o numerze (...) (opisane powyżej) w ten sposób, że na druku przekreślił słowa „może stawić się w dniu”.

W nieustalonym bliżej czasie nie wcześniej 31 maja i nie później niż 8 czerwca 2016 roku Z. L. (1) przerobił otrzymane zaświadczenie o numerze (...) (opisane powyżej) w ten sposób, że na druku przekreślił słowa „ może stawić się w dniu”.

Dowód: zeznania świadka M. K. k.114-115 ; wydruk wiadomości e-mail k. 2; pismo przewodnie k. 4 i 7; zaświadczenie nr (...) k. 6; protokół oględzin k. 23-24;

W dniu 3 czerwca 2016 roku do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy wpłynął wniosek Z. L. (1) o odroczenie posiedzenia wyznaczonego na dzień 7 czerwca 2016 roku w sprawie VII Po 1/16. Jako uzasadnienie wniosku wskazano stan zdrowia, który uniemożliwia stawienie się na wyznaczonym terminie posiedzenia. Przedmiotową niezdolność Z. L. (1) miało poświadczać zaświadczenie lekarza sądowego M. K. nr (...) z dnia 31 maja 2016 roku. Na podpisanym przez wskazanego lekarza druku zaświadczenia przekreślono fragment druku o słowach „ może stawić się w dniu”. N. został natomiast zapis „ nie możne stawić się w dniu 2016-06-07”. Nie została również wypełniona pozycja określająca końcową datę niezdolności do stawiennictwa w sądzie.

Dowód: pismo przewodnie k. 7; zaświadczenie nr (...) k. 6; protokół oględzin k. 23-24;

W dniu 8 czerwca 2016 roku do Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku wpłynął wniosek Z. L. (1) o odroczenie rozprawy wyznaczonej na dzień 13 czerwca 2016 roku w sprawie VI P 371/15. Jako uzasadnienie wniosku wskazano stan zdrowia, który uniemożliwia stawienie się na wyznaczonym terminie rozprawy. Przedmiotową niezdolność Z. L. (1) miało poświadczać zaświadczenie lekarza sądowego M. K. nr (...) z dnia 31 maja 2016 roku. Na podpisanym przez wskazanego lekarza druku zaświadczenia przekreślono fragment druku o słowach „ może stawić się w dniu”. N. został natomiast zapis „ nie możne stawić się w dniu 2016-06-13”. Nie została również wypełniona pozycja określająca końcową datę niezdolności do stawiennictwa w sądzie.

Dowód: pismo przewodnie k. 4; zaświadczenie nr (...) k. 5; protokół oględzin k. 23-24;

Z opinii sądowo-psychiatrycznych dotyczących skazanego wynika, że Z. L. (1) nie jest chory psychicznie ani upośledzony umysłowo. Biegli rozpoznali u opiniowanego obniżenie funkcji poznawczych oraz podejrzenie otępienia stopnia lekkiego w przebiegu zwyrodnienia alzheimerowskiego i zmian naczyniopochodnych. Biegli stwierdzili jednak, że w czasie inkryminowanym u badanego nie występowały inne zakłócenia czynności psychicznych, które w odniesieniu do zarzucanych mu czynów znosiły lub ograniczały w stopniu znacznym jego zdolność do rozpoznania tych czynów lub pokierowania swoim postepowaniem. Bieli stwierdzili, że oskarżony może uczestniczyć w czynności procesowych. Ze względu na obniżenie funkcji poznawczych nie jest on natomiast w sprawie prowadzić obrony w sposób samodzielny.

W wydane w dniu 27 grudnia 2016 roku opinii uzupełniającej biegli rozpoznali zespół otępienny stopnia lekkiego (prawdopodobnie na podłożu choroby Alzheimera).

Dowód: opinia sądowo-psychiatryczna k. 35-37, 69; ustna opinia uzupełniająca k. 121v;

Z opinii biegłego - lekarza neurologa wynika, iż Z. L. (1) nie jest chory neurologicznie. Jego zespół otępienny ma charakter łagodny i jest to prawdopodobnie otępienie małego stopnia typu miażdżycowego. Nie można wykluczyć otępienia mieszanego miażdżycowo – alzheimerowskiego. Z. L. (1) może uczestniczyć w postępowaniu sądowym i prokuratorskim. Jego zdolność postrzegania i odtwarzania spostrzeżeń mieści się w normie dla wieku.

Dowód: opinia biegłego z zakresu neurologii k. 62-63;

Z opinii biegłego psychologa wynika, iż kontakt emocjonalny i intelektualny Z. L. (1) nawiązuje poprawie. Nastrój ma obniżony, dostosowany. Nawiązuje poprawny kontakt słowno-logiczny. Jest spowolniały psychoruchowo. Poziom rozwoju funkcji intelektualnych badanego mieści się granicach normy. Funkcje pamięci, zarówno trwałej jak i świeżej, badany ma osłabione. Obniżona jest zdolność koncentracji uwagi badanego. Zdolność rozumowania arytmetycznego jest istotnie osłabiona, przy zachowaniu prostych operacji na liczbach i zachowanej znajomości tabliczki mnożenia. Zdolność myślenia abstrakcyjnego i konkretno-wyobrażeniowego – są zachowane. Na podstawie zastosowanych testów organicznych stwierdzono u Z. L. (1) obecność zmian organicznych w obrębie centralnego układu nerwowego. Wyniki testów organicznych pozostają w obszarze tzw. patologii organicznej. Nie stwierdzono u Z. L. (1) ostrych zaburzeń psychotycznych. Badany miał zachowaną uczuciowość wyższą. Nie stwierdzono u niego skłonności do konfabulacji. U Z. L. (1) stwierdzono cechy zespołu otępiennego w stopniu lekkim w przebiegu choroby Alzheimera. Podstawowe zasady etyczno-moralne badany znał i rozumiał. Nie stwierdzono przeciwskazań do jego udziału w czynnościach procesowych.

Dowód: opinia sądowo-psychologiczna k. 66-68;

Oskarżony Z. L. (1) nie był uprzednio karany.

Dowód: informacja o osobie z K. k. 105;

Przesłuchiwany w postępowaniu przygotowawczym Z. L. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień.

Vide: wyjaśnienia oskarżonego k. 18;

Przesłuchiwany na rozprawie oskarżony ponownie nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i odmówił składania wyjaśnień. Po odczytaniu wyjaśnień złożonych w postępowaniu przygotowawczym wyjaśnił, że nie był na żadnym przesłuchaniu. Podpis na protokole rozpoznał jako swój. Utrzymywał, że nie pamięta przesłuchania przez policjanta. Na pytanie Przewodniczącego oskarżony wyjaśnił, że kojarzy doktora K.. W trakcie badań dostał skierowanie do neurologa, psychologa i psychiatry. Został tam skierowany przez Sąd. Odmówił odpowiedzi na pytanie, czego dotyczą sprawy w Sądzie Pracy. Wyjaśnił, że dostał dokument – zamknięto kopertę i to wszystko. Zostało to wysłane, ale nie wie kto to zrobił. Z. L. (1) oświadczył, że niczego na dokumentach nie skreślał.

Vide: wyjaśnienia oskarżonego k. 108;

Sąd zważył, co następuje:

Ustalenia stanu faktycznego sprawy Sąd oparł na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie za wyjątkiem wyjaśnień Z. L. (1).

Za wiarygodne w całości uznać należało zeznania świadka M. K. . Są one spójne i logicznie na także korespondują z dokumentami w postaci wydruku wiadomości e-mail oraz w postaci oryginałów zaświadczeń nr (...) i (...). Świadek w sposób w sposób przekonujący zeznał, że w odniesieniu do częściowo przygotowanych zaświadczeń przed ich wydaniem zapomniał skreślić jednej z pozycji „może stawić się w dniu /nie może stawić się w dniu”. Co oczywiste mogło to nastąpić dopiero po przeprowadzeniu badania. Zasadnicze znaczenie ma przy tym fakt, że stwierdzeniu niezdolności do udziału w rozprawie powinno towarzyszyć określenie daty końcowej tej niezdolności i wpisanie jej do zaświadczenia. Taka pozycja nie została również uzupełniona. Świadek zeznał przy tym, że zakomunikował Z. L. (1) fakt jego zdolności do udziału w rozprawie (posiedzeniu) i na tym tle wywiązała się między mężczyznami dyskusja. Koresponduje to z faktem wysłania przez M. K. w dniu badania do Oddziału Administracyjnego Sądu Okręgowego w Gdańsku informacji o zdolności oskarżonego do udziału w sprawach przez Sądem Pracy.

Zeznania wskazanego świadka, w tym dotyczące oceny stanu zdrowia oskarżonego, korespondują z uzyskanymi w toku postępowania opiniami sądowo-psychiatrycznymi, opinią biegłego psychologa oraz opinią biegłego z zakresu neurologii. Opinie te zostały sporządzone przez osoby posiadające wiedzę specjalną z racji wykształcenia, specjalizacji oraz doświadczenia zawodowego. Zostały oparte na dokumentacji medycznej Z. L. (1) oraz przeprowadzonych przez biegłych badań jego osoby. Są one niesprzeczne, jasne i pełne (opinie sądowo-psychiatryczne oceniane w tym aspekcie łącznie). Choć zostały one sporządzone przez biegłych różnych specjalności, tj. psychiatrów, psychologa i neurologa, to pozostają one we wzajemnym związku. Dotyczą one bowiem skutków zmian otępiennych stwierdzonych u oskarżonego. Wynika z nich, że następstwa postępującej choroby (najprawdopodobniej na płaszczyźnie A.) miały w dacie czynu i dacie opiniowania charakter łagodny. W konsekwencji biegli psychiatrzy uznali, że nie miał on zniesionej lub ograniczonej w stopniu znacznym zdolności do rozpoznania znaczenia swojego czynu i pokierowania postępowaniem. Biegli zgodnie stwierdzili, iż może on brać udział w toczącym się postępowaniu. W toku postępowania nie ujawniły się okoliczności, które rodziłyby wątpliwości co do fachowości czy bezstronności wskazanych biegłych.

Ustalony stan faktyczny sprawy został oparty także na ujawnionych dokumentach, które zostały wymienione w pierwszej części uzasadnienia. Zostały one sporządzone przez uprawnione do tego podmioty, w zakresie ich kompetencji i prawem przepisanej formie. Ich autentyczność ani prawdziwość treści nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Dlatego stanowią one obiektywne dowody zaświadczonych nimi okoliczności. W odniesieniu do przedmiotowych zaświadczeń nr (...) i (...) stwierdzić należy, że w kontekście zeznań M. K. potwierdzają one fakt dokonania przez oskarżonego ingerencji w te dokumenty. Pisma przewodnie wskazując przy tym, że zaświadczenia te w takiej formie zostały wysłane przez oskarżonego Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku oraz do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy.

W kontekście omówionego powyżej materiału dowodowego wyjaśnienia Z. L. (1), choć lakoniczne, uznać należy za niewiarygodne. Linia obrony w niniejszej sprawie sprowadzała się do zakwestionowania faktu przerobienia przez oskarżonego wydanych mu druków zaświadczeń oraz generalnego kwestionowania przez niego pamięci o okolicznościach przedmiotowej sprawy. Zebrany materiał dowodowy nie budzi wątpliwości, iż Z. L. (1) doznał zmian otępiennych o lekkim nasileniu. Nie wykluczają one jednak jego sprawstwa. Oskarżony podjął celowe i metodyczne działania obliczone na uzyskanie niezbędnych w postępowaniu sądowym zaświadczeń od lekarza sądowego celem usprawiedliwienia nieobecności na terminie rozprawy (posiedzenia). Musiał przy tym podać zarówno sygnatury spraw jak i daty rozpraw. Uzyskane od M. K. dokumenty dołączył do pism przewodnich i wysłała w odpowiednim terminie do właściwych Sądów. Powyższe okoliczności oceniane z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego nie pozostawiają wątpliwości, że pomimo stwierdzonych dysfunkcji oskarżony pozostaje osobą świadomą i radzi sobie w otaczającej go rzeczywistości. Tym samym nie było przeszkód natury intelektualnej, aby dokonał przerobienia przedmiotowych zaświadczeń celem usprawiedliwienia swojej nieobecności na rozprawie (posiedzeniu). Do takiego wniosku prowadzą także dowody w postaci zeznań M. K. odnoście wyników badania i późniejszej dyskusji z oskarżonym oraz treść uzyskanych opinii. Zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania w kontekście całokształtu ustalonych okoliczności (udanie się do lekarza sądowego celem uzyskania usprawiedliwienia do konkretnych spraw, zakwestionowanie wyników badania, zabranie zaświadczeń, wysłanie zaświadczeń do konkretnych spraw, niewpisanie daty końcowej niezdolności do udziału w postępowaniu) nie pozostawiają wątpliwości, iż to Z. L. (1) przerobił przedmiotowa zaświadczenia, a następnie użył ich jako autentycznych. Oskarżony wiedział bowiem, że lekarz stwierdził jego zdolność do stawiennictwa na terminach rozprawy (posiedzenia) a jednak podpisał pisma przewodnie, z których wynikała jego niezdolność do udziału w postępowaniu.

Wobec powyższego nie budzi wątpliwości fakt, że Z. L. (1) dopuścił się popełnienia czynów zarzucanych mu aktem oskarżenia. Oskarżony po pierwsze przerobił wydane mu przez M. K. zaświadczenia o numerach (...) i (...) poprzez przekreślenie treści „może stawić się w dniu” a następnie posłużył się tak podrobionymi zaświadczeniami jako autentycznymi poprzez ich wysłanie do Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku oraz do Sądu Rejonowego z B.. Tym samym w obu przypadkach wyczerpał znamiona występku z art. 270 §1 k.k.

Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu z uwzględnieniem dyrektyw z art. 115 §2 k.k. uznać należy, że nie była ona znaczna. Oskarżony godził w dobro prawem chronione, jakim jest wiarygodność dokumentów. Ingerencja w treść dokumentów miała charakter prosty i polegała na przekreśleniu zapisów „może stawić się w dniu”. Z uwagi na przyjęty przez lekarzy sądowych sposób informowania o stwierdzeniu zdolności do udziału w sprawie poprzez wysyłanie wiadomości e-mail do Oddziału Administracyjnego Sądu Okręgowego w Gdańsku, Z. L. (1) nie miał możliwości osiągnięcia zakładanego przez niego celu. Podkreślić przy tym należy, że oskarżony wykorzystał sytuacją wynikająca z błędu lekarza M. K..

Również stopień zawinienia oskarżonego uznać należało za nieznaczny. Oskarżony jest osobą w wieku podeszłym. Cierpi na schorzenie skutkującym otępieniem stopnia lekkiego. Jego działanie było motywowane subiektywnym przeświadczenie, że nie jest w stanie brać udziału w postępowaniu, co wynika z zakwestionowania zaraz po badaniu ustalenia lekarza M. K..

Zważywszy na wiek oskarżonego, jego stan zdrowia, nienaganny życiorys zarówno w odniesieniu do sytuacji rodzinnej jak i kariery zawodowej uznać należało, że w okolicznościach niniejszej sprawy najtrafniejszą reakcją prawnokarną będzie warunkowe umorzenie postępowania wobec Z. L. (1). Na takie rozstrzygnięcie pozwalał ustalony stopień zawinienia oraz stopień społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu czynów. Uwzględniając wiek oskarżonego, uprzednią niekaralności prognozować należy, że w przyszłości nie popełni on ponownie przestępstwa.

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 66 §1 k.k. i art. 67 §1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie wobec Z. L. (1) na okres próby wynoszący 2 lata. Okres ten pozwoli na zweryfikowanie, czy prognoza Sądu okaże się trafna. Dla wzmocnienia oddziaływania na oskarżonego Sąd na podstawie art. 67 §3 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1.000 zł. Kwota ta jest adekwatna do wysokości bieżących dochodów oskarżonego.

Nie znajdując podstaw do zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych Sąd na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 629 k.p.k. obciążył Z. L. (1) tymi kosztami. Obejmują one wydatki w kwocie 169,33 zł i opłatę w kwocie. Całokształt wydatków zostanie rozliczony na podstawie art. 626 §2 k.p.k. po rozliczeniu kosztów stawiennictwa świadka i biegłych na rozprawie.