Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2016 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Czaplińska

Protokolant: Artur Pokojski

z udziałem Prokuratora Doroty Kosztyła

po rozpoznaniu w dniach 07.05.2015 r., 15.07.2015 r., 23.09.2015 r., 04.11.2015 r., 28.01.2016 r. sprawy

K. Ż. (1), syna J. i T.,

urodzonego dnia (...) w G.,

oskarżonego o to, że:

w dniu 25 października 2012 r. w G. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 120.000 zł (...) S.A. w ten sposób, że dokonał zgłoszenia szkody wprowadzając w błąd ubezpieczyciela co do faktu kradzieży samochodu marki N. (...) o nr rej. (...) o wartości 120.000 zł, ale zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na negatywną weryfikację wniosku o wypłatę odszkodowania,

tj. o czyn z art. 13 § 1 k. k. w zw. z art. 286 § 1 k. k.

I.  ustalając, że czyn zarzucany oskarżonemu aktem oskarżenia stanowi zachowanie będące elementem czynu ciągłego w ramach przestępstw przypisanych oskarżonemu K. Ż. (1) w punktach I. i II. prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Raciborzu z dnia 15 maja 2013 roku w sprawie II K 205/13 na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. umarza postępowanie wobec faktu, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone;

II.  na podstawie art. 626 §1 k.p.k. i art. 632 pkt 2 k.p.k. poniesione w sprawie wydatki przejmuje na rzecz Skarbu Państwa.

Sygn. akt II K 52/15

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. Ż. (1) i A. Ż. są małżeństwem. Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 9 lipca 2012 roku, gdzie jako stronę umowy wskazano wyłącznie A. Ż., małżonkowie zakupili samochód marki N. (...) o numerze VIN (...) oraz o numerze rejestracyjnym (...) i wartości 120.000 złotych.

W dniu 10 lipca 2012 roku małżonkowie zawarli umowę kredytu z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W., celem sfinansowania zakupu wyżej wymienionego samochodu. Tego samego dnia A. Ż. zawarła z (...) S.A. z siedzibą w Ł. umowę m.in. w zakresie (...) Casco zakupionego przez siebie pojazdu. Suma ubezpieczenia wynosiła 120.000 złotych.

Dowód : umowa kredytu – k. 45-49, polisa – k. 53-54, umowa kupna samochodu – k. 59, zeznania świadka A. Ż. – k. 86v, 178-179, 320; wyjaśnienia oskarżonego - k. 41v-42 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu

Zgodnie z postanowieniami umownymi zawartymi w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (...) S.A., w przypadku wystąpienia szkody na terytorium Rzeczypospolitej Polski K. Ż. (1) i A. Ż. – celem uzyskania odszkodowania – byli zobowiązani m.in. do niezwłocznego, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od daty kradzieży, powiadomienia o powyższym zdarzeniu (...) S.A. oraz niezwłocznego, nie później niż 12 godzin od chwili powzięcia wiadomości o kradzieży ubezpieczonego pojazdu, powiadomienia Policji.

Dowód : Ogólne Warunki Ubezpieczenia (...) Casco obowiązujące na podstawie uchwały zarządu nr 27/2009 z dnia 10 marca 2009 roku – k. 203

Spłata rat kredytu zaciągniętego w (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W., celem sfinansowania zakupu samochodu marki N. (...), okazała się dla małżonków zbyt obciążająca finansowo. K. Ż. (1) „przeliczył się z ratami”. Z tego powodu podjął on decyzję o wyłudzeniu odszkodowania z ubezpieczenia zawartego w (...). S.A. poprzez zgłoszenie fikcyjnej szkody powstałej w wyniku kradzieży samochodu.

W dniu 23 października 2012 roku K. Ż. (1) przekazał przedmiotowy samochód swojemu znajomemu M. T., wskazując iż wymaga on naprawy oraz polecając mu przetrzymać go do czasu, aż ten się po niego nie zgłosi. Nie informował go jednak o swoim zamiarze wyłudzenia odszkodowania od ubezpieczyciela.

Dowód : zeznania świadka M. T. – k. 18v-19 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, k. 184-185, k. 356-357; wyjaśnienia oskarżonego – k. 42-42v akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu

W dniu 24 października 2012 roku K. Ż. (1) zgłosił się do Komendy Powiatowej Policji w R. celem złożenia zawiadomienia o kradzieży jego samochodu, jednak z uwagi na to, że znajdował się pod wpływem alkoholu, funkcjonariusze Policji polecili mu, aby stawił się ponownie, gdy wytrzeźwieje. Następnego dnia, tj. 25 października 2012 roku, K. Ż. (1) złożył ustne zawiadomienie o przestępstwie oraz będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, zeznał do protokołu przesłuchania w charakterze świadka, że w nocy z dnia 23 na 24 października 2012 roku na parkingu przy ul. (...) w R. dokonano kradzieży z włamaniem samochodu marki N. (...) o numerze VIN (...) oraz o numerze rejestracyjnym (...) i wartości 120.000 złotych, stanowiącego własność jego żony A. Ż. oraz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.. Tożsame zeznanie K. Ż. (1) złożył również później do protokołu przesłuchania w charakterze świadka z dnia 20 grudnia 2012 roku.

Dowód : protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka K. Ż. (1) – k. 2-4 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, protokół przesłuchania w charakterze świadka K. Ż. (1) – k. 5-6v akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, wyjaśnienia oskarżonego – k. 42-42v akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, 95, 150

Tego samego dnia, tj. 25 października 2012 roku, K. Ż. (1) zgłosił telefonicznie w Centrum (...) S.A. w G., iż w dniu 24 października 2012 roku ubezpieczony u tego ubezpieczyciela samochód marki N. (...) został skradziony z parkingu przy Głównym (...) w R.. Następnie przygotował on wniosek do ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania z tytułu kradzieży samochodu, który podpisała jego żona A. Ż.. K. Ż. (1) poinformował ją wcześniej, że doszło do kradzieży samochodu. Nie przekazał jej jednak informacji, że kradzież samochodu faktycznie nie miała miejsca i że została przez niego upozorowana. W związku z wpłynięciem wniosku, (...) S.A. wszczęła postępowanie likwidacyjne.

Dowód : zgłoszenie szkody kradzieżowej – k. 19-21, zeznania świadka A. S. – k. 177-178, 319-320, zeznania świadka A. Ż. – k. 86v, 178-179, 320, zeznania świadka K. L. – k. 72-73, 152-153, 306-307; wyjaśnienia oskarżonego – k. -42-43 z akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu

W dniu 26 lutego 2013 roku przedmiotowy samochód został ujawniony i zabezpieczony przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w R. w miejscowości M. na posesji należącej do M. W., wspólnego znajomego M. T. i K. Ż. (1), gdzie M. T. zostawił samochód marki N. (...) stanowiący własność A. Ż.. W związku z powyższym K. Ż. (1) został zatrzymany tego samego dnia. M. W. również nie wiedział nic o zamiarze wyłudzenia odszkodowania przez K. Ż. (1).

Dowód : protokół przeszukania posesji z dnia 26 lutego 2013 roku – k. 7-9 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, protokół oględzin samochodu – k. 14-15v akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, zeznania świadka M. T. – k. 18-19 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, k. 184-185, 356-357, protokół zatrzymania osoby – k. 22-23 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu

W postępowaniu przygotowawczym o sygnaturze 3 Ds. 99/13 prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową w Raciborzu K. Ż. (1) przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstw z art. 238 k. k. i art. 233 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k. oraz z art. 233 § 1 k. k., a następnie skierowano do Sądu Rejonowego w Raciborzu akt oskarżenia wraz z wnioskiem o dobrowolne poddanie się karze w trybie art. 335 k. p. k.

Po uwzględnieniu wniosku, wyrokiem w sprawie II K 205/13 z dnia 16 maja 2013 roku (prawomocnym od dnia 23 maja 2013 roku), Sąd Rejonowy w Raciborzu uznał K. Ż. (1) za winnego tego, że w dniu 25 października 2012 roku zawiadomił Komendę Powiatową Policji w R. o tym, że w nocy z 23/24 października 2012 roku w R. z parkingu przy ul. (...) dokonano kradzieży z włamaniem samochodu ciężarowego marki N. typu N. V. o numerze rejestracyjnym (...) wartości 120 000 złotych będącego własnością (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W., wiedząc że przestępstwa nie popełniono, bowiem samochód ten przekazał do naprawy M. T., a następnie będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań, zeznał do protokołu, iż w w/w okresie dokonano kradzieży samochodu ciężarkowego marki N. (...), gdy tymczasem samochód ten przekazał do naprawy, czyn ten zakwalifikował z art. 238 k. k. i art. 233 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k. i za to na podstawie art. 233 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 3 k. k. skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności.

W punkcie drugim sentencji wyroku Sąd Rejonowy w Raciborzu uznał go również za winnego tego, że w dniu 20 grudnia 2012 roku w R. będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań podał do protokołu przesłuchania w charakterze świadka, że w nocy z 23/24 października 2012 roku w R. z parkingu przy ul. (...) dokonano kradzieży z włamaniem samochodu ciężarowego marki N. typu N. V. o numerze rejestracyjnym (...) wartości 120 000 złotych będącego własnością (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W., wiedząc że przestępstwa nie popełniono, bowiem samochód ten przekazał do naprawy M. T., czyn ten zakwalifikował z art. 233 § 1 k. k. i za to na podstawie art. 233 § 1 k. k. skazał go na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 i 86 § 1 k. k. połączono orzeczone wyżej kary pozbawienia wolności i orzeczono wobec K. Ż. (1) karę łączną w wymiarze 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k. k. i art. 70 § 1 pkt 1 k. k. warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 2 lata, zaś na podstawie art. 71 § 1 k. k. orzeczono wobec K. Ż. (1) karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych po 40 złotych każda.

W dniu 15 maja 2014 roku K. Ż. (1) wykonał nałożoną na niego karę grzywny.

Dowód : postanowienie o przedstawieniu zarzutów – k. 39 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, oświadczenie K. Ż. (1) o dobrowolnym poddaniu się karze – k. 47 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, odpis wyroku Sądu Rejonowego w Raciborzu – k. 78 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu, dane o karalności oskarżonego z dnia 23 lipca 2015 roku

W związku z ustaleniem przez (...) S.A., iż do kradzieży przedmiotowego samochodu w istocie nie doszło, zakład (...) S.A. odmówił wypłaty odszkodowania. Ubezpieczyciel wystąpił do Prokuratury Rejonowej G.-Ś. w G. z zawiadomieniem o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.

Dowód : decyzja – k. 4, zeznania świadka A. S. – k. 177-178, 319-320, zeznania świadka K. L. – k. 72-73, 152-153, 306-307

Przesłuchany w charakterze podejrzanego w sprawie II K 205/13 prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Raciborzu, K. Ż. (1) przyznał się do popełnienia zarzucanych mu w tamtym postępowaniu czynów, tj. przestępstw z art. 238 k. k. i art. 233 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k. oraz z art. 233 § 1 k. k. Jak wyjaśnił, po zakupie samochodu „przeliczył się z ratami” i postanowił ukryć swój samochód, a na Policji zgłosić, że mu go ukradziono. Działał według wcześniej obmyślonego planu i postąpił tak, ponieważ chciał uzyskać odszkodowanie za ten samochód. Jednocześnie wskazał, że o jego planie nic nie wiedział ani M. T., ani jego żona. Dodał również, że po złożeniu zawiadomienia o przestępstwie na Policji, telefonicznie zgłosił ubezpieczycielowi kradzież jego samochodu oraz, że uzyskał od ubezpieczyciela informację, iż otrzyma odszkodowanie, jeżeli dostarczy mu wszystkie dokumenty i postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 41v-43 akt sprawy II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu

Przesłuchany w charakterze podejrzanego w dniu 21 października 2013 roku K. Ż. (1) przyznał się do zarzucanego mu czynu. Wskazał, że była to próba wyłudzenia, jednak za ten czyn został już prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Raciborzu w maju 2013 roku, a szczegółowe wyjaśnienia w tej sprawie złożył w toku postępowania prowadzonego w R..

wyjaśnienia oskarżonego – k. 95

Ponownie przesłuchany w charakterze podejrzanego w dniu 22 października 2013 roku K. Ż. (1) przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Jak wyjaśniał, myślał, że został już skazany za zarzucane mu przestępstwo wyrokiem Sądu Rejonowego w Raciborzu.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 99

Przesłuchany w dniu 6 marca 2014 roku w toku rozprawy głównej K. Ż. (1) przyznał się do popełnienia czynu, za który został już skazany. Podtrzymał swoje wyjaśnienia złożone w toku postępowania przygotowawczego. Jak wyjaśnił, kradzież pojazdu nie miała miejsca, a on nie wie, jaki był cel złożenia zawiadomienia o przestępstwie i wniosku o wypłatę odszkodowania. Zaznaczył, że mogło to być spowodowane alkoholem lub była to chwila słabości. Przyznał się do tego, że złożył wniosek o wypłatę odszkodowania, ale potem go cofnął. Dzwonił do niego A. S. – przedstawiciel ubezpieczyciela – a on powiedział mu, że samochód się odnalazł i że odstępuje od żądania wypłaty odszkodowania. Z tego powodu nie przyznaje się do oszustwa. Nie pamięta jednak, kiedy miała miejsce ta rozmowa. Wskazał również, że wcześniej nie miał świadomości, do popełnienia jakiego czynu się przyznaje.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 150-151

Ponownie przesłuchany w dniu 12 czerwca 2014 roku w toku rozprawy głównej K. Ż. (1) podtrzymał wyjaśnienia złożone w toku postępowania II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu. Jak wyjaśnił, nie potrafi wytłumaczyć, dlaczego tak się zachował. Dodał, że chciał zrobić swojej żonie na złość i dlatego złożył zawiadomienie o przestępstwie. Nie potrafił odpowiedzieć na pytanie, czy podjął decyzję o zgłoszeniu szkody ubezpieczycielowi przed zgłoszeniem kradzieży pojazdu na Policję czy po tym. Nie wie, z czym wiązał się fakt, że złożył wniosek o odszkodowanie. Nie pamiętał także, czy od początku zamierzał wyłudzić odszkodowanie. Nadto dodał, że w jego przekonaniu, wyjaśnienia złożone w niniejszej sprawie dotyczyły zakończonego postępowania przed Sądem Rejonowym w Raciborzu i jedynie podtrzymywał złożone w jego toku wyjaśnienia.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 207-208

Przesłuchany w toku rozprawy głównej w dniu 7 maja 2015 roku K. Ż. (1) wyjaśnił, że nie do końca zrozumiał zarzut. Nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania. Podtrzymał złożone przez siebie uprzednio wyjaśnienia i wskazał, że w jego przekonaniu został już za ten czyn skazany.

wyjaśnienia oskarżonego – k. 303-306

W toku postępowania sądowego oskarżony został poddany badaniu przez dwóch biegłych lekarzy psychiatrów, którzy w wydanej opinii sądowo – psychiatrycznej zgodnie stwierdzili, że jego poczytalność zarówno w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu, jak i w czasie postępowania nie budzi wątpliwości. Jego stan zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu karnym.

Dowód : opinia sądowo-psychiatryczna – k. 332-334

Według informacji z Krajowego Rejestru Karnego z dnia 26 listopada 2015 roku, K. Ż. (1) nie figuruje w kartotece karnej Krajowego Rejestru Karnego.

Dowód : dane o karalności oskarżonego z dnia 26 listopada 2015 roku – k. 364

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny będący podstawą rozstrzygnięcia niniejszej sprawy został ustalony przez Sąd w oparciu o całokształt dowodów zgromadzonych w toku postępowania - przeprowadzonych i ujawnionych w toku przewodu sądowego, obejmujących przede wszystkim osobowe źródła dowodowe, ale również i dokumenty.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o dokumenty zgromadzone na potrzeby postępowania karnego, w szczególności w oparciu o dane o karalności oskarżonego, postanowienie o przedstawieniu zarzutów w sprawie II K 205/13, oświadczenie oskarżonego o dobrowolnym poddaniu się karze w sprawie II K 205/13, odpis wyroku Sądu Rejonowego w Raciborzu w sprawie II K 205/13, a także w oparciu o protokoły zatrzymania oskarżonego, przeszukania posesji i oględzin samochodu w sprawie II K 205/13. Dokumenty te zostały sporządzone przez uprawnione podmioty w zakresie ich kompetencji i w prawem przepisanej formie, zaś ich treść nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Sąd również nie znalazł podstaw do odmówienia im wiarygodności.

Stan faktyczny ustalono również w oparciu o akta postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez (...) S.A., w szczególności na podstawie decyzji o odmowie przyznania odszkodowania, zgłoszenia szkody kradzieżowej, umowy kredytu, umowy sprzedaży samochodu, polisy ubezpieczeniowej oraz Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...) Casco obowiązujących na podstawie uchwały zarządu nr 27/2009 z dnia 10 marca 2009 roku. Autentyczność tych dokumentów oraz prawdziwość treści w nich zawartych również nie była kwestionowana przez którąkolwiek ze stron postępowania, co w powiązaniu z pozostałym materiałem dowodowym doprowadziło Sąd do przekonania, iż dokumentom tym także należy dać wiarę.

W toku postępowania Sąd zasięgnął również opinii biegłych lekarzy psychiatrów na okoliczność poczytalności oskarżonego tempore criminis oraz jego zdolności do brania udziału w niniejszym postępowaniu. Opinia ta została wykonana przez osoby uprawnione do jej wydania. Była ona jasna, kompletna, a wnioski w niej zawarte były logiczne i miały swoje uzasadnienie w części sprawozdawczej opinii i przeprowadzonego badania psychiatrycznego oskarżonego. Z tych powodów Sąd nie znalazł żadnych powodów do jej zakwestionowania.

Sąd dał w całości wiarę zeznaniom świadków A. S. i K. L. – pracowników (...) S.A. Ich zeznania były wzajemnie spójne, konsekwentne i rzeczowe, ale przede wszystkim – miały swoje potwierdzenie w dokumentacji z postępowania likwidacyjnego prowadzonego w sprawie zgłoszenia kradzieży samochodu marki N. (...). Świadkowie ci w sposób precyzyjny i dokładny opisali przebieg postępowania w sprawie odszkodowania – w tym zdarzenie je inicjujące i przyczyny wydania odmownej decyzji o przyznaniu odszkodowania. Pomimo zatrudnienia w (...) S.A., ich zeznania ocenić należy jako obiektywne, gdyż nie mieli oni żadnego powodu, żeby pogarszać sytuację procesową oskarżonego. Zawiadomienie dotyczyło wszakże usiłowania oszustwa, a zatem oskarżyciel posiłkowy nie miał żadnych roszczeń o charakterze cywilnoprawnym w stosunku do K. Ż. (1). Sąd dał im wiarę w szczególności w zakresie, w jakim zeznali oni, że nie prowadzili z oskarżonym rozmowy, podczas której miałby on cofnąć wniosek o wypłatę odszkodowania z tytułu kradzieży samochodu jego żony. Zeznania te miały swoje potwierdzenie w aktach szkodowych, w których nie ma jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego fakt odbycia takowej rozmowy, a co więcej - w decyzji odmawiającej przyznania odszkodowania, z której wprost wynika, iż powodem jej podjęcia było pozyskanie przez ubezpieczyciela informacji o fikcyjnej kradzieży i złożeniu fałszywego zawiadomienia o przestępstwie, a nie cofnięcie wniosku o wypłatę odszkodowania przez oskarżonego.

Sąd dał również wiarę zeznaniom M. T., gdyż były one jasne, logiczne i spójne – zarówno wewnętrznie, jak i w odniesieniu do pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, zwłaszcza do dokumentów powstałych w toku postępowania przed Sądem Rejonowym w Raciborzu w sprawie II K 205/13. Dzięki jego zeznaniom, w sposób niebudzący wątpliwości Sąd mógł ustalić stan faktyczny w zakresie faktu, czasu i okoliczności oddania przez oskarżonego samochodu marki N. (...) na przechowanie celem naprawy, a następnie jego ujawnienia przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w R.. Sąd nie znalazł również podstaw do zakwestionowania zeznań świadka w zakresie, w jakim zeznał on, iż słyszał, jak oskarżony rozmawia z kimś przez telefon i mówi mu, że sprawa odszkodowania jest już nieaktualna, gdyż samochód się odnalazł (por. zwłaszcza k. 184-185). Nie ma to jednak znaczenia dla oceny prawnej zachowania oskarżonego, gdyż po pierwsze – świadek nie słyszał słów dzwoniącego (to oskarżony powiedział mu, że dzwoni do niego ktoś od ubezpieczyciela), lecz co ważniejsze – jak zeznał, przedmiotowa rozmowa telefoniczna miała miejsce już po tym, gdy zeznawał na Policji w sprawie znalezionego u M. W. samochodu żony oskarżonego. Jak wynika z analizy materiału dowodowego (zwłaszcza akt sprawy II K 205/13), M. T. był natomiast przesłuchany przez funkcjonariuszy Policji w dniu 26 lutego 2013 roku, zaś tego samego dnia zatrzymano oskarżonego, który przebywał w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych do dnia 28 lutego 2013 roku, kiedy to Prokurator przedstawił mu zarzuty popełnienia przestępstw z art. 238 k. k. i z art. 233 § 1 k. k. Oznacza to, że nawet jeżeli oskarżony faktycznie zadzwonił do ubezpieczyciela celem cofnięcia wniosku o wypłatę odszkodowania, zachowanie to, podjęte już po zatrzymaniu oskarżonego i przedstawieniu mu zarzutów, nie może zostać uznane za dobrowolne odstąpienie od dokonania w rozumieniu art. 15 § 1 k. k., gdyż nie zostało ono podjęte w sposób dobrowolny. Stanowiło ono raczej taktykę procesową oskarżonego motywowaną chęcią zacierania śladów czy minimalizowania skutków czynu, co do którego nie przedstawiono mu zarzutów w sprawie II K 205/13 (usiłowania oszustwa na szkodę ubezpieczyciela). Z tymi zastrzeżeniami Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. T. w całości.

Odnosząc się do zeznań A. Ż. należy wskazać, iż z uwagi na więź łączącą świadka z oskarżonym, jej zeznania należało ocenić z dużą dozą ostrożności. Niezależnie od powyższego, Sąd ocenił zeznania A. Ż. jako wiarygodne. Świadek w sposób obiektywny, konsekwentny, spójny i logiczny opisała okoliczności, w jakich dowiedziała się o kradzieży samochodu oraz o fakcie złożenia przez oskarżonego zawiadomienia o przestępstwie na Policji i poinformowaniu o powyższym ubezpieczyciela, czy też sporządzenia przez oskarżonego odpowiedniej dokumentacji celem uzyskania odszkodowania. Zeznania świadka w tym zakresie pozostają przy tym spójne z pozostałym materiałem dowodowym – zwłaszcza z wyjaśnieniami oskarżonego w zakresie, w jakim Sąd dał im wiarę oraz z dokumentacją postępowania likwidacyjnego (...) S.A. Sąd nie wziął jednak pod uwagę zeznań świadka w zakresie, w jakim zeznała ona, iż „mąż powiedział że był telefon z ubezpieczalni, że są pieniądze do przelania gotowe, ale mąż poinformował, iż jest to nieaktualne. Nie pamiętam, kiedy to zrobił (…) Ja się od męża dowiedziałam, że on odwołał całą procedurę likwidacji szkody”. Nie kwestionując faktu, że świadek mogła od oskarżonego usłyszeć powyższe słowa, z uwagi na brak potwierdzenia powyższego faktu w zeznaniach świadków A. S., K. L. i w dokumentacji szkodowej, Sąd nie dał im wiary w tym zakresie. Dziwi również brak zainteresowania świadka odnośnie powodu odwołania przez oskarżonego procedury likwidacji szkody, po uprzedniej, rzekomej gotowości ubezpieczyciela do przelania odszkodowania. Z tymi zastrzeżeniami Sąd dał wiarę zeznaniom A. Ż. w całości.

Sąd w całości dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, które złożył on w toku postępowania II K 205/13 prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Raciborzu. W ocenie Sądu, wyjaśnienia te są jasne, precyzyjne, spójne, spontaniczne i szczere. Nie dość, że zostały one złożone w okresie najbardziej zbliżonym do inkryminowanego czasu, to oskarżony złożył je bez konsultacji z kimkolwiek z zewnątrz, co nakazuje przyjąć, iż nie był instruowany przez nikogo odnośnie taktyki procesowej, jaką ma przyjąć w czasie przesłuchania. Oskarżony nie dość, że przyznał się do zarzucanych mu czynów (tj. przestępstw z art. 238 k. k. i z art. 233 § 1 k. k.), to dodatkowo wyjaśnił, że po zakupie samochodu „przeliczył się z ratami” i postanowił ukryć swój samochód, a na Policji zgłosić, że mu go ukradziono. Dodał, że działał według wcześniej obmyślonego planu i postąpił tak, ponieważ chciał uzyskać odszkodowanie za ten samochód. Wyjaśnił również, że w tym też celu kontaktował się z ubezpieczycielem, od którego uzyskał informację, że otrzyma odszkodowanie, jeżeli dostarczy ubezpieczycielowi wszystkie dokumenty i postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego. W ocenie Sądu, powyższe wyjaśnienia wskazują na metodyczne, zaplanowane uprzednio działanie oskarżonego nastawione od samego początku na osiągnięcie konkretnego celu, jakim było pozbycie się problemu w postaci zbyt dużych rat kredytu za samochód, poprzez wyłudzenie odszkodowania za jego fikcyjną kradzież. Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie i zeznania były tylko środkiem do celu, co wprost wyjaśnił oskarżony, gdy został zatrzymany i powziął przekonanie, że ukrywanie prawdy nie ma sensu. Takie zachowanie oskarżonego ma swoje uzasadnienie z ekonomicznego punktu widzenia, wydaje się zracjonalizowane oraz ma potwierdzenie w doświadczeniu życiowym, wskazaniach wiedzy i zasadach logicznego rozumowania. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd nie znalazł powodów, aby odmówić wiarygodności wyjaśnieniom K. Ż. (1) we wskazanym zakresie.

Zgoła odmiennie przedstawia się ocena pozostałych wyjaśnień złożonych przez oskarżonego w toku niniejszego postępowania. O ile Sąd dał im wiarę w zakresie, w jakim oskarżony wyjaśniał, iż myślał, że niniejsze postępowanie dotyczy czynu, za który został już skazany wyrokiem Sadu Rejonowego w Raciborzu, o tyle wskazywane przez niego później powody podjętych przez niego działań, czas podjęcia decyzji o wyłudzeniu odszkodowania czy fakt rzekomego odbycia rozmowy z A. S. i cofnięcie wniosku o wypłacenie odszkodowania, budzi poważne wątpliwości Sądu.

Po pierwsze należy wskazać, iż wyjaśnienia te zostały złożone zdecydowanie później niż wyjaśnienia złożone przez oskarżonego w sprawie II K 205/13, co oznacza, iż K. Ż. (1) nie tylko gorzej pamiętał przebieg zdarzeń, które miały miejsce w inkryminowanym czasie, lecz również miał możliwość (zwłaszcza przed przesłuchaniami, które miały miejsce w toku rozprawy głównej) skonsultowania z różnymi osobami odpowiedniej taktyki procesowej. Tłumaczy to różnice występujące w jego wyjaśnieniach. O ile ocenione wyżej, pierwotnie złożone przez oskarżonego wyjaśnienia, są spójne, logiczne, kategoryczne i racjonalne, o tyle wskazywane przez oskarżonego później potencjalne powody zgłoszenia kradzieży na Policję czy do ubezpieczyciela („ mogło to być spowodowane alkoholem”, „ była to chwila słabości”, „ chciałem zrobić na złość żonie”), same w sobie pozostają ze sobą sprzeczne. Należy przy tym podnieść, iż o ile wcześniej oskarżony precyzyjnie, kategorycznie i konkretnie wskazywał na źródło problemu (za wysokie raty kredytu na samochód) i planowany sposób rozwiązania go (zgłoszenie fikcyjnej kradzieży i wyłudzenie odszkodowania od ubezpieczyciela), o tyle później jego wyjaśnienia pełne były niepewności („nie wiem, jaki był cel złożenia zawiadomienia o przestępstwie i wniosku o wypłatę odszkodowania”), przypuszczeń („ mogło być tak, że...”) czy wprost niewiedzy (odnośnie czasu, kiedy podjął decyzję o zgłoszeniu kradzieży ubezpieczycielowi czy powodów, dla których złożył wniosek o wypłatę odszkodowania).

W ocenie Sądu, powyższe rozbieżności powodowane są faktem zdezorientowania oskarżonego co do przedmiotu niniejszego postępowania i szczerym przekonaniem, że za swoje zachowanie został już prawomocnie skazany, a co się z tym wiąże – chęcią jak najszybszego zakończenia sprawy. Nie zmienia to jednak faktu, że wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie należy uznać za całkowicie niewiarygodne – podobnie jak jego wyjaśnienia w zakresie, w jakim twierdził on, iż dzwonił do niego A. S., na co oskarżony miał mu powiedzieć, że jego samochód odnalazł się i że odstępuje on od żądania wypłaty odszkodowania. Okoliczności takie nie zostały bowiem potwierdzone przez pozostałe dowody (w tym zeznania A. S., K. L. czy akta likwidacyjne (...) S.A.), co szczegółowo rozważono w części uzasadnienia dotyczącej oceny zeznań świadków M. T. oraz A. Ż.. Z tych powodów Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego jedynie we wskazanym przez siebie zakresie, tj. przede wszystkim wyjaśnieniom złożonym w sprawie II K 205/13.

Oceniając tak zgromadzony materiał dowodowy należy wskazać, iż - zdaniem Sądu - zachowanie oskarżonego będące przedmiotem niniejszego postępowania wypełniało znamiona czynu zabronionego z art. 13 § 1 k. k. w zw. z art. 286 § 1 k. k., tj. usiłowania oszustwa, choć o przyjętej ostatecznie kwalifikacji prawnej Sąd wypowie się w dalszej części uzasadnienia. Niezależnie od powyższego, zdaniem Sądu, oskarżony nie podjął próby odstąpienia od dokonania tego przestępstwa, a nawet jeżeli przyjąć, iż taką próbę podjął (choć brak ku temu podstaw w materiale dowodowym – por. zwłaszcza ocena zeznań M. T., A. S. i K. L.), z całą pewnością nie było to dobrowolne odstąpienie od dokonania, o którym mowa w art. 15 § 1 k. k. Jak wskazano wyżej – zachowanie oskarżonego stanowiło bowiem taktykę procesową motywowaną chęcią zacierania śladów czy minimalizowania skutków czynu, co do którego nie przedstawiono mu zarzutów w sprawie II K 205/13, gdyż mogło być przez niego podjęte nie wcześniej niż po tym, gdy oskarżony został już zatrzymany przez organy ścigania i przedstawiono mu zarzuty w sprawie II K 205/13 (o przestępstwa z art. 238 k. k. i z art. 233 § 1 k. k.).

Dokonując powyższej oceny należy jednak podkreślić, iż materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania wskazuje na to, iż zawiadomienie Policji o niepopełnionym przestępstwie oraz złożenie przez oskarżonego fałszywych zeznań w przedmiocie fikcyjnej kradzieży w sprawie II K 205/13 miało od samego początku na celu wyłącznie uzyskanie przez oskarżonego nienależnego odszkodowania od (...) S.A. Stanowiło ono drogę i środek do osiągnięcia rzeczywistego i jedynego celu oskarżonego, którym było doprowadzenie (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Powyższą ocenę potwierdzają nie tylko wyjaśnienia oskarżonego uznane przez Sąd za wiarygodne, ale również pozostały materiał dowodowy (w tym zwłaszcza Ogólne Warunki Ubezpieczenia (...) Casco obowiązujące na podstawie uchwały zarządu nr 27/2009 z dnia 10 marca 2009 roku), związek funkcjonalny pomiędzy zawiadomieniem o niepopełnionym przestępstwie i zgłoszeniem kradzieży ubezpieczycielowi, ale również ścisły związek czasowy pomiędzy powyższymi działaniami oskarżonego (telefoniczne zgłoszenie szkody ubezpieczycielowi miało miejsce tego samego dnia, co złożenie zawiadomienia o przestępstwie). Czynności oskarżonego polegające na zawiadomieniu o niepopełnionym przestępstwie kradzieży i złożeniu fałszywych zeznań w tym przedmiocie, bez następstwa w postaci zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi, były pozbawione jakichkolwiek racjonalnych podstaw i pozostawały bez żadnego funkcjonalnego związku ze sobą. Sam oskarżony w późniejszych wyjaśnieniach (którym Sąd odmówił wiarygodności), nie potrafił wskazać przyczyn, dla których po zawiadomieniu o przestępstwie zgłosił szkodę ubezpieczycielowi, chociaż w uznanych przez Sąd za w pełni wiarygodne wyjaśnieniach w sprawie II K 205/13 wprost wskazał, że po zakupie samochodu „przeliczył się z ratami” i postanowił go ukryć, a na Policji zgłosić, że mu go ukradziono oraz że działał według wcześniej obmyślonego planu i postąpił tak, ponieważ chciał uzyskać odszkodowanie za ten samochód. W tym też celu kontaktował się z ubezpieczycielem, od którego uzyskał informację, że otrzyma odszkodowanie, jeżeli dostarczy mu wszystkie dokumenty i postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego.

Zdaniem Sądu, powyższe okoliczności wprost wskazują na to, że wszystkie trzy zachowania oskarżonego (tj. zawiadomienie o niepopełnionym przestępstwie, składanie fałszywych zeznań oraz usiłowanie oszustwa) były wynikiem tożsamego, z góry powziętego przez oskarżonego zamiaru wyłudzenia odszkodowania od (...) S.A., przy czym pierwsze dwa czyny (za które został już prawomocnie skazany) stanowiły jedynie środek do osiągnięcia pierwotnego celu w postaci doprowadzenia (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Okoliczności te potwierdza również § 7 ust. 1 pkt 1 i 3c cytowanych wyżej Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...) Casco, zgodnie z którymi w przypadku wystąpienia szkody na terytorium RP K. Ż. (1) i A. Ż. – celem uzyskania odszkodowania – byli zobowiązani m.in. do niezwłocznego, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od daty kradzieży, powiadomienia o powyższym zdarzeniu (...) S.A. oraz niezwłocznego, nie później niż w ciągu 12 godzin od chwili powzięcia wiadomości o kradzieży ubezpieczonego pojazdu, powiadomienia Policji. Na metodyczne, zaplanowane działanie oskarżonego w kierunku wyłudzenia oszustwa wskazuje fakt, iż z tego obowiązku wskazanego w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia chciał wywiązać się bardzo rzetelnie, usiłując złożyć zawiadomienie o przestępstwie już 24 października 2012 roku, kiedy znajdował się w stanie nietrzeźwości. Niezależnie od powyższego, składając zawiadomienie o przestępstwie w dniu 25 października 2012 roku oraz tego samego dnia informując ubezpieczyciela o szkodzie, wywiązał się on z nałożonych na niego obowiązków, co dodatkowo wskazuje na jego tożsamy zamiar, od samego początku ukierunkowany przede wszystkim w stronę działania na szkodę (...) S.A.

Powyższe ustalenia doprowadziły Sąd do wniosku, iż oskarżony wyrokiem Sądu Rejonowego w Raciborzu z dnia 15 maja 2012 roku w sprawie II K 205/13 został uprzednio prawomocnie skazany za fragment czynu ciągłego, przy czym zachowanie zarzucane mu w toku niniejszego postępowania również stanowi fragment tego samego czynu, o którym nie wypowiedział się Sąd Rejonowy w Raciborzu.

Zgodnie z art. 12 k. k. in principio, dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony. Zgodnie z powszechnie przyjmowanym orzecznictwem oraz poglądami przedstawicieli doktryny, warunkiem uznania określonych zachowań za elementy tego samego czynu ciągłego nie jest tożsamość kwalifikacji prawnej, jakie należy odnosić do poszczególnych zachowań, ale wyłącznie z góry powzięty zamiar oraz krótkie odstępy czasu.

Warunek podmiotowy w postaci »z góry powziętego zamiaru« należy rozumieć zgodnie ze znaczeniem słowa »zamiar« nadanym mu przez art. 9 § 1 k. k. Zamieszczenie wśród kryteriów czynu ciągłego elementu należącego do strony podmiotowej, określanego jako »z góry powzięty zamiar« przesądza o tym, iż konstrukcja art. 12 k. k. znajdzie zastosowanie jedynie do zachowań objętych umyślnością, wykluczając możliwość nieumyślnego popełnienia czynu ciągłego (M. Filar [red.], Kodeks karny. Komentarz., wyd. IV). Dla ustalenia, iż sprawca działa ze z góry powziętym zamiarem, niezbędne jest wykazanie, iż już przystępując do realizacji pierwszego wchodzącego w skład czynu ciągłego zachowania, jednocześnie ma też zamiar realizacji dalszych zachowań składających się następnie na całość czynu przestępnego” (wyrok SA w Katowicach z 30 marca 2006 r., II AKa 80/2006).

Przenosząc powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy należy podnieść, iż zarówno przestępstwa z art. 238 k. k. , z art. 233 § 1 k. k., jak i z art. 13 § 1 k. k. w zw. z art. 286 § 1 k. k. mogą zostać popełnione jedynie umyślnie. Nie ulega również wątpliwości, iż zgromadzony materiał dowodowy jednoznacznie potwierdza, że już w momencie zgłoszenia niepopełnionego przestępstwa i złożenia fałszywych zeznań w dniu 25 października 2012 roku, K. Ż. (1) robił to jedynie w celu następczego zgłoszenia fikcyjnej szkody ubezpieczycielowi celem wyłudzenia od niego nienależnego mu odszkodowania. Zamiar ten, jak ustalono, powstał jako plan oskarżonego jeszcze przed przekazaniem samochodu M. T..

Jak wskazuje się w doktrynie, krótkie odstępy czasu to zapewne co najwyżej kilkutygodniowe przerwy w działalności sprawcy. Zdaniem M. K. i P. K. (Czyn ciągły i ciąg przestępstw. Komentarz do art. 12 i 91 Kodeksu karnego, Kraków 1999, s. 47), odstępy między poszczególnymi częściami składowymi czynu ciągłego nie mogą przekraczać kilkunastu dni. Nie ma natomiast wątpliwości, że przestępstwo ciągłe może być popełnione w różnych miejscach, np. włamania do mieszkań (M. Filar, op. cit) T. B. wskazuje natomiast (T. Bojarsk [red.], Kodeks karny. Komentarz., wyd. VII), że nie jest to jednak kryterium precyzyjne i w gruncie rzeczy ustawa nie może podać dokładniejszego kryterium mierzonego dniami lub miesiącami. Każde tak oznaczone kryterium mogłoby nasuwać zastrzeżenia. Wydaje się, że trzeba tu sięgać do ocen społecznych – z tego punktu widzenia będą to odstępy czasowe w rozmiarze kilku dni, tygodni i raczej nie dłuższe niż kwartał roku (uchwała SN z dnia 11 listopada 2001 r., I KZP 19/01, OSNKW 2002, nr 1–2, poz. 2).

Nie ulega wątpliwości, iż zachowania polegające na zgłoszeniu przez oskarżonego zawiadomienia o niepopełnionym przestępstwie i złożeniu fałszywych zeznań w dniu 25 października oraz zgłoszeniu ubezpieczycielowi szkody tego samego dnia, po zawiadomieniu organów ścigania, zostały podjęte w krótkich odstępach czasu – niezależnie od przyjętego w doktrynie poglądu co do wykładni tego terminu. Na gruncie niniejszej sprawy, zdaniem Sądu, za krótki odstęp czasu należy uznać również okres od 25 października 2012 roku do 20 grudnia 2012 roku, kiedy to oskarżony ponownie złożył fałszywe zeznania w przedmiocie fikcyjnej kradzieży, co wydaje się mieć uzasadnienie w powszechnie przyjmowanych ocenach społecznych dotyczących ustawowego zwrotu „krótki odstęp czasu” oraz w realiach niniejszej sprawy.

Powyższe ustalenia doprowadziły Sąd do przekonania, iż zachowania oskarżonego polegające na złożeniu zawiadomienia o niepopełnionym przestępstwie, złożeniu fałszywych zeznań oraz zgłoszeniu fikcyjnej szkody, jako usiłowanie oszustwa na szkodę (...) S.A., należało zakwalifikować jako jeden czyn ciągły z art. 13 § 1 k. k. w zw. z art. 286 § 1 k. k. w zb. z art. 238 k. k. w zb. z art. 233 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k. w zw. z art. 12 k. k.

Tożsamy pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu wyroku z dnia 24 marca 2011 roku w sprawie II AKa 468/10. Jak wynika z uzasadnienia przytoczonego judykatu (jego pełna treść znajduje się w aktach niniejszego postępowania), orzeczenie to zapadło na gruncie analogicznego stanu faktycznego. Sąd Apelacyjny rozpoznawał bowiem apelacje od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach, w którym kilku oskarżonych skazano pierwotnie za dwa, wyodrębnione czyny, zakwalifikowane z art. 286 § 1 k. k. w zw. z art. 12 k. k. (oszustwo – pierwszy czyn) oraz z art. 233 § 1 k. k. i art. 238 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k. (zawiadomienie o niepopełnionym przestępstwie, składanie fałszywych zeznań – drugi czyn). Rozpoznając apelacje oskarżonych, Sąd Apelacyjny w Katowicach zaprezentował stanowisko tożsame ze stanowiskiem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, a mianowicie przyjął, iż zarzucane tym oskarżonym czyny stanowią jeden czyn ciągły w rozumieniu art. 12 k. k., bowiem zachowania oskarżonych wyczerpujące znamiona przestępstw z art. 233 § 1 k. k. i art. 238 k. k. zostały podjęte, tak jak i zachowania wyczerpujące znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k. k., z tym samym z góry podjętym zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez wyłudzenie nienależnego odszkodowania za rzekomą kradzież samochodów. Jak podkreślił Sąd Apelacyjny w Katowicach, złożenie zawiadomienia o kradzieży, która nie miała miejsca, a w ślad za tym złożenie fałszywych zeznań miało wyłącznie na celu uzyskanie nienależnego odszkodowania, stąd było drogą i środkiem prowadzącym do doprowadzenia ubezpieczyciela do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W takiej zaś konfiguracji faktycznej, wszystkie te zachowania, zdaniem Sądu Apelacyjnego, stanowią jeden czyn ciągły w rozumieniu art. 12 k. k.

Jednymi rozbieżnościami w przytaczanej wyżej sprawie był fakt, iż po pierwsze – zarówno postępowania w sprawie o przestępstwo z art. 286 § 1 k. k., jak i o przestępstwa z art. 233 § 1 k. k. i art. 238 k. k. były prowadzone w toku jednego postępowania (a nie jak w przypadku oskarżonego K. Ż. (1) w dwóch odrębnych postępowaniach), a po drugie – skazanie oskarżonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach za czyny z art. 238 k. k. i z art. 233 § 1 k. k w czasie orzekania przez Sąd Apelacyjny w Katowicach nie uległo zatarciu (a ten fakt miał miejsce w stosunku do czynów, za które oskarżony K. Ż. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Raciborzu w sprawie II K 205/13).

W odniesieniu do powyższego wydaje się jednak, iż kwestia swoistego „rozbicia” czynów oskarżonego na dwa postępowania nie powinna mieć wpływu na karnoprawną ocenę jego zachowania, zaś sam oskarżony nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji ewidentnego błędu organów procesowych, polegającego na nieprzeprowadzeniu postępowania w sprawie II K 205/13 Sądu Rejonowego w Raciborzu również w kierunku czynu z art. 13 § 1 k. k. w zw. z art. 286 § 1 k. k. O ile fakt ten nie powinien negatywnie wpływać na jego sytuację procesową, tym bardziej nie powinien on ponosić negatywnych konsekwencji związanych z zatarciem skazania za popełnienie czynów (czy też elementów czynu ciągłego), za które został już prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Raciborzu. Zatarcie skazania jest wszak instytucją stworzoną na korzyść skazanych, a w orzecznictwie i piśmiennictwie powszechnie przyjmuje się, iż jest ono swoistą fikcją prawną - nie oznacza, że organy procesowe niejako „automatycznie” mają uznawać za niebyłe wszystkie fakty związane z czynami, co do których skazanie uległo zatarciu i z tego powodu, np. nie umorzyć postępowania karnego, gdy zajdą ku temu przesłanki procesowe.

Zgodnie z art. 17 § 1 pkt 7 k. p. k., postępowanie karne umarza się, jeżeli postępowanie co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone. Jak wskazuje się w orzecznictwie (wyrok SN z dnia 12 lutego 1975 r., I KR 226/74), jeżeli istniała prawna możliwość osądzenia czynu w całości, a sąd ograniczył swój wyrok jedynie do fragmentu tego czynu, to niedopuszczalne jest ponowne postępowanie o ten sam czyn z uwagi na tzw. materialną prawomocność ( res iudicata). Zdaniem Sądu Najwyższego (wyrok SN z dnia 26 lipca 2007 r., IV KK 153/07, Biul. PK 2007, nr 15, poz. 13), przestępstwo ciągłe ma charakter jednoczynowy, co ma decydujące znaczenie w zakresie powagi rzeczy osądzonej. Sąd Najwyższy wykluczył możliwość „rozstrzygnięcia, które miałoby w odniesieniu do tego samego czynu rozstrzygać zarówno o umorzeniu postępowania, jak i jego kontynuowaniu”. Stwierdził też, że prawomocne skazanie za czyn ciągły (art. 12 k. k.) „stoi na przeszkodzie, ze względu na treść art. 17 § 1 pkt 7 k. p. k., ponownemu postępowaniu o później ujawnione zachowania będące elementami tego czynu, które nie były przedmiotem wcześniejszego osądzenia, niezależnie od tego, jak się ma społeczna szkodliwość nowo ujawnionych fragmentów czynu ciągłego do społecznej szkodliwości zachowań uprzednio osądzonych” (por. także T. Bojarski, op. cit.).

Przenosząc powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy należy wskazać, iż niedopuszczalne jest prowadzenie przeciwko K. Ż. (1) postępowania karnego wówczas, gdy miałoby ono dotyczyć zachowania będącego elementem składowym, mieszczącym się w ramach czasowych czynu ciągłego, za który sprawca został już prawomocnie skazany. Z taką sytuacją, zdaniem Sądu, mamy natomiast do czynienia w niniejszej sprawie, co wprost uzasadnia zastosowanie art. 17 § 1 pkt 7 k. p. k. i umorzenie postępowania wobec wystąpienia negatywnej przesłanki procesowej w postaci powagi rzeczy osądzonej.

Wydaje się, iż z powodów wskazanych wyżej, wątpliwe jest tym samym uznanie czynów oskarżonego, które uległy zatarciu, za współukarane uprzednie i z tego powodu skazanie oskarżonego za usiłowanie oszustwa i wymierzeniu mu za wszystkie te czyny kary łącznej – nawet przy pełnym zastosowaniu zasady absorpcji. Nie sposób bowiem uznać za karę podlegającą łączeniu (w myśl art. 85 § 1 k. k.), karę wynikającą ze skazania, które uległo już zatarciu. O ile również umorzenie postępowania karnego na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k. p. k., pomimo zatarcia skazania co do fragmentów czynu ciągłego, nie wydaje się pogarszać jego sytuacji procesowej, o tyle wyodrębnienie z jego zachowania odrębnego czynu kwalifikowanego z art. 13 § 1 k. k. w zw. z art. 286 § 1 k. k., a następnie wymierzenie oskarżonemu kary łącznej m.in. za przestępstwa, które uległy zatarciu, wydaje się zabiegiem sztucznym i dyskusyjnym z punktu widzenia instytucji zatarcia skazania.

Mając powyższe na uwadze, ustalając, że czyn zarzucany oskarżonemu aktem oskarżenia stanowi zachowanie będące elementem czynu ciągłego w ramach przestępstw przypisanych oskarżonemu w punktach I. i II. prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Raciborzu z dnia 15 maja 2013 roku w sprawie II K 205/13, na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k. p. k. w punkcie pierwszym sentencji wyroku Sąd umorzył postępowanie karne wobec faktu, iż postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone.

W punkcie drugim sentencji wyroku, na podstawie art. 626 § 1 k. p. k. oraz art. 632 pkt 2 k. p. k., z uwagi na umorzenie postępowania, poniesione w sprawie wydatki przejęto na rzecz Skarbu Państwa.